________________
३०५
प्रमेयचन्द्रिका टी० श०८ उ० ९ सू० ५ चैक्रियशरीरप्रयोग बन्धवर्णनम् गौतमः पृच्छति - ' देउच्चियसरीरप्पओगवंधे णं अंते ! कालओ केवच्चिरंहोइ ?' हे भदन्त ! वैक्रियशरीरयोगवन्धः खलु कालतः कालापेक्षया कियचिरं भवति ? भगवानाह - ' गोयसा । सव्ववत्रे जहणणेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं दो समया ' हे गौतम! वैक्रियशरीरप्रयोगस्य सर्वबन्धो जघन्येन एकं समयं भवति, उत्कृष्टेन द्वौ समौ भवति, तत्र चैक्रियशरीरिषु उत्पद्यमानो लब्धितो वा तत्कुर्वन् एकं समयं सातवीं पृथिवीतक के नारकों का वैक्रियशरीरप्रयोगबंध, भवनपति, वानव्यन्तर, ज्योतिपिक, वैमानिक, नवग्रैवेयक, अनुत्तरोपपातिक देव इन सबका वैक्रियशरीरप्रयोगबंध भी देशबंघरूप भी होता है और सर्वधरूप भी होता है ।
अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं - ( वेउच्चिसरीरप्पओग वधे णं भंते ! कालओ केवचिरं होइ ) हे भदन्त ! वैक्रियशरीरप्रयोगबंध काल की अपेक्षा से कबतक रहता है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं( गोयमा ) हे गौतम । ( सव्वधे जहपणेणं एक्कं समयं उक्कोसेणं दो समया) वैक्रियशरीरप्रयोग का सर्ववध जघन्य से एक समय तक रहता है और उत्कृष्ट से दो समयतक रहता है। कोई जीव वैक्रियशरीरधारियों में उत्पन्न हो जाय तब या लब्धि से वह उसे बनावे तब
તથા શર્કરાપ્રભા પૃથ્વીથી લઈને તમસ્તમા નામની સાતમી પૃથ્વીપર્યન્તના નારકાના વૈક્રિયશરીર પ્રત્યેાગધના વિષયમાં પણ એજ પ્રમાણે સમજવુ, ભવનપતિ, વાનવ્યન્તર, જ્વેતિષિક વૈમાનિક નવત્રૈવેયકગત, અને અનુરૌપપાતિક દેવાના વૈયિશરીર પ્રયેાગમ"ધ પણુ દેશમ ધ રૂપ પણ હોય છે અને સČબંધ રૂપ પણ હાય છે.
डवे गोतभस्वाभी महावीर असुने थे। प्रश्न पूछे छे - ( वेडव्वियस पओगवण भते ! कालओ केवच्चिर होइ ? ) हे लहन्त ! वैडियशरीर પ્રત્યેાગમધ કાળની અપેક્ષાએ કયાં સુધી રહે છે ?
महावीर अलुना उत्तर - ( सब जहणेणं एकं समयं उक्कोसेर्ण दो समया) हे गौतम । पेडियशरीर प्रयोगना सर्व श्रोछामां मोछो भे સમય સુધી અને વધારેમા વધારે એ સમય સુધી રહે છે,
આ સ્થનનું સ્પષ્ટીકરણ નીચે પ્રમાણે છે કેાઇ જીવ વૈક્રિયશરીરધારીઆમાં ઉત્પન્ન થઈ જાય છે, અથવા તેા લબ્ધિ દ્વારા જ્યારે તે તેનું નિર્માણ કરે છે.
भ ३९