Page Text
________________
प्रेमैयचन्द्रिकाश० टी० शे०८ उ० ८ सू० १ प्रत्यनीकस्वरूपनिरूपणम् १३
गौतमः पृच्छति- अणुकंपं पडुच्च पुच्छा ? ' हे भदन्त ! अनुकम्पा भक्तपानादिभिरनुग्रहं प्रतीत्य आश्रित्य पृच्छा प्रश्नः ? तथा च कियन्तः अनुकम्पा प्रत्यनीकाः अनुकम्पाया विरोधिनः प्रज्ञप्ताः, तानेवाह-' तं जहा-तवस्सिपडिजीए, गिलाणपडिणीए, सेहपडिणीए' तद्यथा-तस्विप्रत्यनीकः, ग्लानप्रत्यनीकः, शैक्षप्रत्यनीकः, तत्र तपस्विनः क्षपणकस्य प्रत्यनीकः विरोधी तपस्विपत्यनीकः, ग्लानस्य रोगादिभिरसमर्थस्य प्रत्यनीको-विरोधी ग्लानमत्यनीकः, शैक्षस्य नूतनप्रवजितस्य प्रत्यनीको विरोधी शैक्षप्रत्यनीका उच्यते, तत्र शिक्ष्यते इति शिक्षा, शिक्षएव शैक्षः 'प्रज्ञादित्वात् स्वाथै अण् नवदीक्षित इत्यर्थः । एतेषां हि-पड्जीवनिकायानाम् अननुकम्पकतया तदकरणाऽकारणाभ्यां च प्रत्यनीकता भवति, गौतमः पृच्छति-सुयं णं भंते ! पडुच्च पुच्छा' हे भदन्त ! श्रुतं खलु प्रतीत्य आश्रित्य पृच्छा
अघ गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-(अणुकंपं पडुच्च पुच्छा) हे भदन्त ! भक्त, पान आदि द्वारा अनुग्रह करने रूप अनुकम्पा को
आश्रित करके प्रत्यनीक कितने कहे गये है ? अर्थात् अनुकम्पा के विरोधी कितने कहे गये हैं ? उत्तरमें प्रभु कहते हैं-(गोयमा) हे गौतम ! (तओ पडिणीया पर्पणत्ता) अनुकम्पा के विरोधी तीन कहे गये है 'तं जहा) जो इस प्रकार हैं 'तवस्ति पडिणीए, गिलाणपडिणीए, सेह पंडिणीए' तपस्विप्रत्यनीक, ग्लानप्रत्यनीक, और शैक्षप्रत्यनीक इनमें जो क्षपणक का विरोधी है वह तपस्विमत्यनीक है, रोगादि के द्वारा असमर्थ बने हुए का जो विरोधी है वह ग्लानप्रत्यनीक है तथा नूतनदीक्षित हुए का जो विरोधी है वह शैक्षप्रत्यनीक है। 'सुघण्णं भंते । पडुच्च पुच्छा' हे भदन्त ! श्रुत के प्रत्यनीक-विरोधी कितने कहे गये
व गीतमस्वामी मनु: ५। प्रत्यनी विषे प्रश्न पूछे छ-"अणुकंपं पडुच्च पुच्छा" महन्त ! २माडा२, पाय हि द्वारा मनुअ ४२११३५ मनु. કંપાની અપેક્ષાએ કેટલા પ્રકારના પ્રત્યેનીક કહ્યા છે ?
त२-"गोयमा ।" गौतम ! " तओ पडिणीया पण्णत्ता-त' जहा" અનુકંપાના વિરોધીઓ ત્રણ પ્રકારના કહ્યા છે. તે ત્રણ પ્રકારે નીચે પ્રમાણે छे-" तवस्सिपडिणीए, गिलाणपडिणीए, सेहपडिणीए" १ तपस्वी प्रत्यनी, પ્લાન પ્રત્યેનીક અને ૩ શૈક્ષપ્રત્યેનીક, ક્ષપણુકના જે વિરોધીઓ હોય છે તેમને તપસ્વી પ્રત્યેનીક કહે છે, રેગાદિ દ્વારા શક્તિહીન બનેલા સાધુઓના જે વિરોધીઓ છે તેમને પ્લાન પ્રત્યેનીક કહે છે. નવદીક્ષિત સાધુના વિરોધીઓને શૈક્ષપ્રત્યેનીક કહે છે.
| SR No. | 009317 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 784 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 46 MB |