________________
प्रमेयचन्द्रिका रीका श०८ उ० ९ सू०४ प्रयोगबन्धनिरूपणम् २२३ निकपर्याप्तकगर्भव्युत्क्रान्तिकमनुष्यपञ्चन्द्रियौदारिकशरीरमयोगवन्धश्च, अपर्याप्तक गर्भव्युत्क्रान्तिकमनुष्य-यावत् पश्चेन्द्रियौदारिकशरीरप्रयोगवन्धश्च विज्ञेयः, गौतमः पृच्छति-'ओरालियसरीरप्पओगवंधे णं भंते ! कस्स कम्मस्स उदएणं ? ' हे भदन्त ! औदारिकशरीरप्रयोगवन्धः खलु कस्य कर्मण उदयेन भवति ? भगवानाह-' गोयमा ! वीरियसजोगसद्दव्वयाए पमादपच्चया, कम्मं च जोगं च, आउयं च पडुच्च ओरालियसरीरप्पओगनामरुम्मस्से उदएणं ओरालियसरीरप्पओगबंधे' हे गौतम | वीर्यसयोगमद्दव्यतया-चीय वीर्यान्तरायक्षयादिकृता शक्तिः, योगाः मनप्रभृतयः, योगैः सह वर्तते इति सयोगः, सन्ति विद्यमानानि द्रव्याणि ग्योनिक औदारिकशरीरप्रयोगवन्ध का, पर्याप्तक गर्भज मनुष्य पंचेन्द्रिय के औदारिकशरीरप्रयोगबंध का, अपर्याप्तकगर्भज मनुष्यपंचेन्द्रिय के औदारिकशरीरप्रयोगबंध का ग्रहण हुआ है । अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-' ओरालियसरीरप्पओगबंधेणं भंते ! कस्स कम्मरस उदएणं ' हे भदन्त ! औदारिकशरीरप्रयोगवध किस कर्म के उदय से होता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा ' हे गौतम! 'वीरिय सजोग सव्वयाए पमादपच्चया कम्मं च, भवं च, आउयं च पडुच्च ओरालियसरीरप्पओग नाम कम्मस्स उदएणं ओरालियसरीरप्पओगपंधे' सवीर्यता, 'सयोगता, सद्व्यता से तथा प्रमादरूप कारण से कर्म, योग, भव और आयुष्य को आश्रित कर जीव को औदारिकशरीरप्रयोग नाम कर्म के उदय होने पर औदारिकशरीरप्रयोगबंध होता है। वीर्यान्तरायकर्म के क्षयोपशमादि से जन्य शक्ति का नाम वीर्य है પર્યાપ્તક ગર્ભજ મનુષ્ય પંચેન્દ્રિયના ઔદારિક શરીર પ્રયોગ બંધને તથા અપર્યાપ્તક ગર્ભજ મનુષ્ય પંચેન્દ્રિયના ઔદારિક શરીર પ્રયોગ બંધને ગ્રહણ કરવામાં આવેલ છે.
गौतमस्वाभाना प्रश्न-(ओरालियसरीरप्पओगधे ण भते ! करस कम्मरस उदएण १) महन्त ! श्रीहरि शरी२ प्रयाग मध या भना यथी थाय छ ?
महावीर प्रभुन। उत्तर-“ गोयमा !" 3 गौतम ! (वीरिय सजग सहव्वयाए पमादपच्चया, कम्मं च, भवं च, आउयं च, पडुच्च ओरालिय सरीरभोप्पोगनामकम्मरस उदएण रालियसरीरप्पओगव धे) सवीयता, सयोगता અને સદ્રવ્યતાથી તથા પ્રમાદરૂપ કારણે કર્મ, યોગ, ભવ અને આયુષ્કને આશ્રિત કરીને જીવના દારિક શરીર પ્રયોગ નામકમને ઉદય થવાથી દારિક શરીર પગ બંધ થાય છે. વર્યાન્તરાય કર્મના ક્ષયોપશમાદિ દ્વારા