________________
२०२
भगवतीस्त्रे दाहरति- तत्थणं जेसे साइए अपज्जवसिए, से णं सिद्धाणं ' तत्र त्रिषु उपर्युक्तेषु विकल्पेषु खलु यस्तस्य जीवप्रदेशस्य सादिकः अपर्यवसितो वन्धः स खलु सिद्धानां भवति, तथा च सिद्धानां सादिरपर्यवसितो जीवमदेशवन्धः शैलेश्यवस्थायां संस्था. पितमदेशानां सिद्वत्वेऽपि चलनाभावात् अथ चतुर्थ विकल्पं सभेदं प्ररूपयति'तत्थ णं जे से साइए सपज्जवसिए, से णं चउबिहे पण्णचे' तत्र उपयुक्तेषु त्रिषु विकल्पेषु खलु यस्तस्य जीवप्रदेशस्य सादिकः सपर्यवसितो वन्धो भवति, स खलु . चतुर्विधः प्रज्ञप्तः, ' तं जहा-आलावणवंधे, अल्लियावणबंधे, सरीरबंधे, सरीरप्पओगबंधे' तथा आलापनबन्धः१, आलीनवन्धः२, शरीरबन्धः३,शरीरमयोगवन्धः४, आती है । अथ सूत्रकार तृतीय विकल्प के विषय में कथन करते हुए उदाहरण प्रदर्शित करते हैं-'तस्थ णं जे से साइए अपज्जवसिए, सेणं सिद्धाणं' इन तीन उपर्युक्त विकल्पो में जो जीवप्रदेश का सादिअपर्यसितबंध है वह सिद्धों के होता है । क्यों कि शैलेशी अवस्था में संस्थापित जीव प्रदेशों का सिद्ध अवस्था हो जाने पर फिर पर्यवसान नहीं होता है वे ज्यों के त्यों बने रहते हैं । इसलिये सादिअपर्यवसित बन्ध सिद्धों के होता है । अव सूत्रकार चौथे विकल्प का भेद सहित निरूपण करते हैं-' तत्थणं जे से साइए सपज्जवसिए, से णं चउविहे पण्णत्ते' अपर्युक्त विकल्पों में जीवपदेश का सादिसपर्यवसित बंध है, वह चार प्रकार का कहा गया है-'तं जहा' जैसे-' आलावणबंधे, अल्लियावणबंधे, सरीरबंधे , सरीरप्पओगबंधे' आलापनबन्ध, आलीनबंध, शरीर. વિકલ્પનું પ્રતિપાદન કરવાને માટે ઉદાહરણ આવે છે
(तत्य णं जे से साइए अपज्जवसिए, से णं सिद्वाणं) ५युत त्रय વિકમાંના જે જીવ પ્રદેશને સાદિ અપર્યવસિત જીવ બંધ છે, તે સિદ્ધ જી કરે છે, કારણ કે શેલેશી અવસ્થામાં સંસ્થાપિત જીવ પ્રદેશોનું સિદ્ધ અવસ્થાની પ્રાપ્તિ થયા પછી ફરીથી પર્યવસાન થતું નથી પણ તેઓ જે સ્થિતિમાં હોય એજ સ્થિતિમાં કાયમ રહે છે. તેથી સિદ્ધો દ્વારા જ સાદિ અપર્યવસિત (અનંત) બંધ થાય છે. હવે સૂત્રકાર ચેથા વિકલપનું ભેદરહિત प्रतिपाइन ४२ छ-(तत्थ जे से साइए सपज्जवसिए, से णं चउविहे पण्णत्ते) ઉપર્યુક્ત ચાર વિકલ્પમાંથી જે જીવપ્રદેશને સાદિ સપર્યવસિત બંધ છે, તેના या२ ४२ छ. (त जहा) २ या२ १२ नीये प्रभारी छ
(आलावणमधे, अल्लियावणबधे, सरीरबंधे, सरीरप्पओगबधे) (१) અલાપનબંધ, (૨) આલીનબંધ (૩) શરીર બંધ અને (૪) શરીર પ્રગબધ