________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ. २ सू. ९ लब्धिस्वरूपनिरूपणम्
४३७
खलु भदन्त ! जीवाः किं ज्ञानिनः, अज्ञानिनः ? गौतम ! ज्ञानिनः, केवलवर्णानि चत्वारि ज्ञानानि भजनया, तस्य अलब्धिकानाम् पञ्च ज्ञानानि, त्रीणि, च अज्ञानानि भजनया, एवं यथा सामायिक चारित्रलब्धिकाः अलब्धिकाश्र भणिताः एवं यावत् यथाख्यात चारित्रलब्धिकाः, अलब्धिकाश्च भणितव्याः, नवरं
'चरितद्वियाणं भंते! जीवा किं नाणी अन्नाणी' इत्यादि । . सूत्रार्थ - (चरितलद्विया णं भंते ! जीवा किं नाणी, अन्नाणी) हे. भदन्त ! जो जीव चारित्रलब्धिवाले होते हैं, ये क्या ज्ञानी होते हैं या अज्ञानी होते हैं ? (गोयमा) हे गौतम ! (पंच नाणाई भयणाए) चारित्र लब्धिवाले जीव भजनासे पांच ज्ञानवाले होते हैं । (तस्स अलद्विया णं मणपज्जवनाणवज्जाई चत्तारिनाणाई तिन्नि य अन्नाणाई भयपाए ) जो जीव चारित्रलब्धिवाले नहीं होते हैं उनमें मनः पर्यवज्ञान को छोडकर चार ज्ञान तथा तीन अज्ञान भजना से होते हैं । (सामाइयचरितलद्धियाणं भंते ! जीवा किं नाणी, अम्भाणी) हे भदन्त ! सामायिक चारित्रलब्धिवाले जीव क्या ज्ञानी होते हैं या अज्ञानी होते हैं ? (गोयमा) हे गौतम ! (नाणी, केवलवज्जाई चत्तारि नाणाई भयणाए) सामायिक चारित्रलब्धिवाले ज्ञानी होते हैं । इनमें भजनासे केवलज्ञानको छोड़कर चार ज्ञान होते हैं । (तस्स अलद्धियाणं पंचनाणा तिनिय अन्नाणाइ भयणाए, एवं जहा सामाइयचरित्त
L
' चरित्तलद्धियाणं भंते ! जीवा किं नाणी अन्नाणी ' प्रत्याधि
,
J
{
सूत्रार्थ - 'चरित्तलद्रियाणं संते ! जीवा किं नाणी अन्नाणी ' -लहन्त ! ? व यारित्र्यसम्धिवाणा होय छे ते शुं ज्ञानी होय छे } अज्ञानी ? ' गोयमा हे गौतम । ' पंचनामाई भयणाएं ' चारित्र्याविवाणा लव लगनाथी पांथ ज्ञानवाणा હેય છે. तस्स अलद्धियाणं मणपज्जवनाणवज्जाई चत्तारिनाणार तिन्निय अन्नाणाई भयणाए જે જીવ ચારિત્ર્યલબ્ધિ વિનાના હોય છે. તેમનામાં મનઃ વ ज्ञान छोडीने यार ज्ञान तथा त्रयु अज्ञान लगनाथी होय छे. ' सामाइय चरित - लद्धियाणं भंते जीवा किं नाणी अन्नागी ? हे भगवन् ! सामायि यारित्र्य सम्धिवाला का ज्ञानी होय छे अज्ञानी ? ' गोयमा ' हे गौतम! ' नाणी केवल
"
4
जाई' चत्तारि नाणाइ भयणाए ' सामायिक यात्रिय सन्धिवाणा ज्ञानी न होय छे. તેમનામાં ભજનાથી કેવળ જ્ઞાન ઘેાડીને ચાર જ્ઞાન હાય છે. तस्स अलद्धियाणं पंचनागाइ तिन्नि अन्नाणाई भयणाए एवं जहा सामाइयचरित्तलद्धिया अलद्धिगाय भणिया एवं नाव अहखाय चरिचलडिया अलद्धियाय