Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ८उ. २ . ५ ज्ञानभेदनिरूपणम्
३४९ ७ निश्रितः, ८ अनिश्रितः ९संदिग्धः, १० असंदिग्धः ११ ध्रुवः, १२ अध्रुवचः भेदाः, तैः गुणने २८x१२ + ३३६ षट्त्रिंशदधिकशतन्त्रय भेदाः। अश्रुतनिश्रितस्य चतुर्भेदमेलनेन च ३४० चत्वारिंशदधिकं शतत्रयं भेदा भवन्ति, अवग्रहादीनां चतुणां पञ्चपञ्चावान्तर मैदैर्विंशतिविधानां मेलने च ३६० षष्ट्यधिकशतत्रयं भवति । तत्र प्रत्येकं अवग्रहस्य - १ अवग्रहणता, २ उपधारणता, ३ श्रवणता, ४ अवलम्बनता, ५ मेधा, इति पंच भेदाः । ईहाया:- १ आभोगनता, २ मार्गणताः ३ गवेषणता, ४ चिन्ता, ५ विमर्शः, इति पंच भेदाः अवायस्य - १ आवर्तनता, २ प्रत्यावर्तनता, ३ अवायः, ४ बुद्धिः, ५ विज्ञानम, इति पञ्च भेदाः । धारणायाश्च - १ धरणा,
अक्षिग्राही, निश्रितग्राही, अनिश्रितग्राही, संदिग्धग्राही, असंदिग्धग्राही ध्रुवग्राही और अध्रुवग्राही होते हैं । इस तरह इन बहादिक बारह प्रकार के पदार्थों के साथ गुणा करने से २८का, ३३६ भेद हो जाते हैं । ये सब भेद श्रुतनिश्रित मतिज्ञानके हैं । अश्रुतनिश्रित मतिज्ञानके चार भेद इनमें मिलाने से ३४० भेद होते हैं । इन अवग्रहादिकोंके ५-५ और अवान्तर भेद होते हैं सो २० भेद ३४० भेदोंमें मिला देने से कुल मतिज्ञान के भेद ३६० हो जाते हैं । अवग्रहादिकोंके अवान्तर ५-५ भेद इस प्रकार से हैं - १ अवग्रहणतो, २ उपधारणता, ३ श्रवणता, ४ अवलम्बनता, ५ मेधा ये अवग्रह के पांच भेद हैं । ईहा के पांच भेद ऐसे हैं - १ आभोगनता, २ मार्गणता; ३ गवेषणता, ४ चिन्ता, ५ विमर्श । अवाय के पांच भेद इस प्रकार से हैं - १ आवर्तनता, २ प्रत्यावर्तनता, ३ अवाय ४ बुद्धि, ५ विज्ञान, धारणाके पांच भेद इस
थाडी, अक्षिप्रग्राही, निश्रितग्राही, अनिश्रितग्राही, सहिग्धभाडी, अस हिरवग्राडी, ध्रुवગ્રાહી અને અવગ્રાહી હાય છે એ રીતે આ મÎાર્દિક ખાર પ્રકારના પદાર્થાની સાથે ગુણવાથી એના ૩૩૬ ભેદ થાય છે એ તમામ ભેદ શ્રુતનિશ્રિત મતિજ્ઞાનના છે. અશ્રુતનિશ્રિત મતિજ્ઞાનના ચાર ભેદ તેમા મેળવવાથી ૩૪૦ભે થાય છે. આ અવગ્રાદિકના પાંચ પાંચ બીજા વાન્તર ભેદ થાય છે, તે વીસ ૨૦ ભેદ ૩૪૦ ત્રણસો ચાલીસ ભેદેમાં મેળવવાથી મતિજ્ઞાનના કુલ ત્રણસેા સાઇઠ ૩૬૦ ભેદ થાય છે અત્રમહાકિાના અર્થાન્તર ભેદ આ પ્રમાણે છે” ૧ અવગ્રહણુંતા, ૨ ઉપધારણુતા, ૩ શ્રવણુતા, ૪ અવस जनता, थ भेघा. ईडाना या लेह या प्रभारी - १ आभोगनती, २ भार्गगुता, ૩ નવેષણતા, ૪ ચિંતા, ૫ વિમાઁ અવાયના પાંચ ભેદ આ પ્રમાણે છે- ૧ આવનતા, ૨ પ્રત્યાવત નતા, ૩ અવાય, ૪ બુદ્ધિ, ૫ વિજ્ઞાન ધારણાના પાંચ ભેદ આ પ્રમાણે છે.
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |