________________
भगवतीसूत्रे
३४६
तत्र सयोगिकेवलज्ञानं त्रयोदशगुणस्थानकवर्तिनो जीवस्य अयोगिकेवलज्ञानं तु चतुर्दशगुणस्थानकवर्तिनो जीवस्य भवति । सिद्धकेवलज्ञान द्विविधम् १ अनन्तरसिद्ध केवलज्ञानम्, परम्पर सिद्ध केवलज्ञानञ्च । तत्र अनन्तरसिद्धकेवलज्ञान १५ पञ्चदशविधम्- १ तीर्थसिद्धम् २ अतोर्थसिद्धम् ३ तीर्थङ्करमिद्धम्, ४ अतीर्थङ्कर सिद्धम्, ५ स्वयबुद्धसिद्धम्, ६ प्रत्येकबुद्धसिद्धम्, ७ बुद्धवोधितमिद्धम्, ८ स्त्रीलिङ्गसिद्धम्, ९ पुरुषलिङ्गसिद्धम्, १० नपुसकलिङ्गसिद्धम्, ११ स्वलिङ्गसिद्धम् १२ अन्यलिङ्गसिद्धम् १३ गृहस्थलिङ्ग सिद्धम्, १४ एकसिद्धम्, १५ अनेकसिद्धम् । परम्पर सिद्धम् | केवलज्ञानम् १३ त्रयोदशविधम् १. अप्रथमसमय सिद्धम् २ द्विसमयमिद्धम् ३ त्रिसमयसिद्धम्, ४ चतुःसमयसिद्धम् ५ पञ्चसमयसिद्धम्, ६ षट्समयसिद्धम्, ७ सप्तसमय सिद्धम् ८ अष्टसमयसिद्धम्, १ सयोगीका केवल ज्ञान, २ अयोगीका केवलज्ञान, और ३ सिद्धका केवलज्ञान तेरहवें गुणस्थानमें रहनेवाले जीवका जो केवलज्ञान हैं वह सयोगिकेवलज्ञान है अयोगी चौदहवें गुणस्थानवर्ती जीवका जो केवलज्ञान है वह अयोगिकेवलज्ञान है, सिद्ध केवलज्ञान दो प्रकारका कहा गया १ अनन्तरसिद्ध केवलज्ञान, और दूसरा परम्परसिद्धकेवलज्ञान अनन्तरसिद्ध केवलज्ञान १५ प्रकारका कहा गया है -१ तीर्थसिद्ध, २ अतीर्थसिद्ध, ३ तीर्थङ्करसिद्ध, ४ अतीर्थ करसिद्ध, ५ स्वयं बुद्धसिद्ध, ६ प्रत्येकबुद्धसिद्ध, ७ वुद्धबोधितसिद्ध, ८ स्त्रीलिङ्गसिद्ध, ९ पुरुषलिङ्ग सिद्ध, १० नपुंसकलिङ्गसिद्ध, १ स्वलिङ्गसिद्ध । १२ अन्यलिङ्गसिद्ध, १३ गृहस्थलिङ्गसिद्ध, १४ एक सिद्ध, १५ अनेकसिद्ध, परम्परा सिद्ध केवलज्ञान १३ प्रकारका कहा गया है - १ अप्रथमसमयमिद्ध, २ द्विसमयसिद्ध, ३, त्रिसमपसिद्ध, ४ चतुःसमयसिद्ध, ५ पंचसमयसिद्ध, ६ षट्समयसिद्ध, સિદ્ધનુ કેવળજ્ઞાન એ રીતે ત્રણ પ્રકારનું હેાય છે. તેરમા ગુણુસ્થાનમાં રહેવાવાળા જીવનુ જે કેવળજ્ઞાન છે તે સ યેાગ કેવળજ્ઞાન છે અને ચૌદમાં ગુરુસ્થાનવતી જીવતુ જે દેવળજ્ઞાન છે તે યેાગિક કેવળજ્ઞાન છે. સિદ્ધ કેવળજ્ઞાન એક અનતસિદ્ધ કેવળજ્ઞાન અને બીજું પર પસિદ્ધ કેવળજ્ઞાન એ ભેથી બે પ્રકારનું છે અનન્તર સિદ્ધજ્ઞાન ૧૫ પંદર પ્રકારનું છે. ૧ તી સિદ્ધ, ૨ તીયસિંહ, ૩ તિ કર સિદ્ધ, ૪ અતિર્થંકર સિદ્ધ, પ સ્વયં બુદ્ધસિદ્ધ, પ્રત્યેક યુદ્ધસિદ્ધ, ૭ બુદ્ધખેાધિક સિદ્ધ, ૮ સ્ત્રીલિંગ સિદ્ધ, ૯ પુરુષલિંગ સિદ્ધ, ૧૦ નપુ સકલિંગ સિદ્ધ, ૧૧ સ્વલિંગસિદ્ધ, ૧૨ અન્યલિ ગસિદ્ધ, ૧૩ ગૃહસ્થલિંગસિદ્ધ, ૧૪ એક સિદ્ધ અને ૧૫ અનેક સિદ્ધ પર પરાસિદ્ધ કેવળજ્ઞાન નીચે પ્રમાણે તેર પ્રકારનું છે- ૧ અપ્રથમસમયસિદ્ધ, ૨ દ્વિસમયસિદ્ધ, ૩ ત્રિસમય
1
ܕ