________________
२७६
भगवतीसूत्रो भगवानाह- 'गोयमा ! चउविबहा पण्णत्ता' हे गौतम ! जात्याशीविपाः चतुर्विधाः प्रज्ञप्ताः, 'तजहा- विच्छुयजाइ आलीविसे, मंडुक्कजाइआसीविसे उरगनाइआसीविले, नणुस्सजाइआसीविले' तद्यथा-वृश्चिकनात्यागीविजः, मण्डूक जात्या तीविषः, उरणजात्यागीविपः, मनुष्यजात्याशीविष: । गौतमः पृच्छति- 'त्रिच्छुयजाइआगोविसरस णं भंते ! जाए दिसए पनने ?' हे सइन्त ! वृश्चिकजात्याशीविषस्य खलु कियाल् विपयः ? वृश्चिकजात्या शी विपरय कियत्सामर्थ्य वर्तते ? इत्याशयः, भगवानाह - 'जोयमा ! प्रभू णं विच्छुयजाइआसीबिसे अद्ध सरहप्पमाणमेतंबोदि विसेणं विसपरिगयं विसवनमाणं पकरेत्तए' हे गौतम ! वृश्चिकजात्याशीविषः अर्द्धभरतप्रमाणमात्राम् अंते ! काविहा पण्णत्ता' हे भदन्त ! जात्याशीविष जीव कितने प्रकारके कहे गये हैं ? उत्तरमें प्रभु कहते हैं 'गोयमा' हे गौतम ! चउचिहा पण्णत्ता' जात्याशीविषजीव चार प्रकार के कहे गये हैं 'तं जहा' जो इस प्रकारसे हैं 'विच्छुयजाइ आसीविसे, मंडुकनाइआलीविसे, उरगजाइ आलीविसे, मणुस्सजाइ आसीविसे,' वृश्चिकजात्याशीविष, मंडूकजात्याशीविप, उरगजात्याशीविप
और मनुष्य जात्याशीविष । अब गौतमस्वामी प्रभुसे ऐसा पूछते हैं 'विच्छुयजाइ आसीविसस्स णं भंते ! केवइए विसए पण्णत्ते' हे सदन्त जो वृश्चिकजात्याशीविष है उसके विषका साम
र्य कितना है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा' हे गौतम ! 'पभू णं विच्छुय जाइ आसीवि से अद्धभरहप्पमाणमेत्तं चोदि विसणं विलपरिगयं विसवसहमाणं पकरेत्तए' वृश्चिकजात्याशीविष अपने दष्ट्रापण्णत्ता' लगवान् ति माशाविष 12सा ना अपामा माया छे. उत्तर- 'गोयमा गौतम! 'चउविहा पण्णत्ता' ती माशीविष १ यार अरना हवामां आवे छे तं जहा' मा प्रभा छ 'विच्छय जाइ आसीरिसे मंडुक्क जाइ आसीविसे, उरग जाइ आसीविसे, मण्णुस्स जाइ आसीविसे' વૃશ્ચિક જાતિ આશીવિષ, મહૂડ (દેડકા) જાત્યાશીવિષ, ઉરગ (સર્પ) જાત્યાશીવિષ અને मनुष्यालयाशीविष प्रश्न - 'विच्छय जाइ आसीविसरस णं भंते ! केवइए विसए पण्णत्ते लगवन् ! वृश्चिलत्याशीविष छ तेनी शहित सी छे उत्तर'गोयमा' हे गौतम ! 'पभू णं विच्छ्य जाइ आसीविसे, अद्धभरहप्पमाणमेत्तं वोदि विसेणं विसपरिणयं विसवसट्टमाणं पकरेत्तए' वृश्चि जति माशीविष