________________
अमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ.१ सू.२१ सूक्ष्मपृथ्वीकायस्वरूपनिरूपणम् २२७ चोक्तरीत्या प्रतिपादिते एव, गौतमः पृच्छति-'जइ वीससापरिणया कि वण्णपरिणया, गंधपरिणया ४? हे भदन्त ! ये द्रव्ये विस्रसापरिणते ते किं वर्णपरिणते, गन्धपरिणते, रसपरिणते, स्पर्शपरिणते, संस्थानपरिणते भवतः ? भगवानाह'एवं वीससापरिणया वि जाव-अहवा एगे चउरंससंठाणपरिणए, एगे आययसंठाणपरिणए वा' एवं पूर्ववत् विस्त सापरिणते अपि द्रव्ये वर्णगन्धादिपग्णिते विज्ञेये, यावत् रस-स्पर्शसंस्थानपरिणते अपि भवतः, अथवा एकं विस्रसा परिणतं द्रव्यं चतुरस्रसंस्थानपरिणत भवति, एकञ्चायतसंस्थानपरिणत वा द्रव्योके विषयमें कथन तो हमने पहिले कर ही दिया है । अब गौतमस्वामी प्रभुसे ऐसा पूछते हैं 'जह वीससा परिणया किं वण्ण परिणया, गंधपरिणया' हे भदन्त ! जो दो द्रव्य विस्रसा परिणत कहे गये हैं वे क्या वर्णपरिण होते हैं ? या गंध परिणत होते हैं ? या रसपरिणत होते हैं ? या स्पर्शपरिणत होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं 'एवं वीससा परिणया वि जाव अहवा एगे चउरंससठाणपरिणए एगे आययसंठाणपरिणए वा,' हे गौतम ! प्रयोगपरिणत दो द्रव्योंकी तरह ही विस्रसापरिणत दो द्रव्यों के विषयमें भी कथन जानना चाहिये अर्थात् वित्रसापरिणत द्रव्य द्वयवर्णपरिणत भी होते हैं, गंधपरिणत भी होते हैं यावत्-रस, स्पर्श और संस्थानरूपसे भी परिणत होते हैं । अथवा विस्रसापरिणत द्रव्य द्वयमें से कोई एक • विस्रसापरिणत द्रव्य चतुरस्रसंस्थान परिणत भी होता है और कोई
एक दूसरा द्रव्य आयत संस्थान परिणत भी होता है । यहां ऐसा બે દ્રવ્યોના વિષયનું કથન પહેલા અમે કર્યું જ છે હવે ગૌતમ સ્વામી પ્રભુને એવું पूछे छे ?- 'जइ वीससा परिणया किं वन्नपरिणया, गंधपरिणया' હે ભગવન જે બે દ્રવ્યો વીસ્ટસા પરિણત કહેલ છે તે વર્ણ પરિણુત હોય છે? કે ગ ધ પરિણત હોય છે? અગર રસપરિણત હોય છે? કે સ્પર્શ પરિણત હોય છે ? અગર स स्थान पति हाय तेन। उत्तर मापता प्रभु ४हे छ है- 'एवं वीससा परिणया वि जाव अहवा एगे चउरंससंठाणपरिणए, एगे आययसंठाणपरिणए वा' હે ગૌતમ પ્રયોગપરિણુત બે દ્રવ્યોની માફક જ વસ્ત્રસા પરિણત બે દ્રવ્યોના વિષયમાં પણ સમજી લેવુ અર્થાત- વિસસા પરિણા દ્રવ્યદ્રય વર્ણ પરિણત પણ હોય છે. ગ ધ પરિણુત પણ હોય છે યાવત રસ, સ્પર્શ અને સસ્થાન રૂપથી પણ પરિણત હેય છે અથવા વિસસા પરિણત દ્રવ્યમાંથી કેઈએક વિશ્વસા પરિણત દ્રવ્ય ચતુરસ (ચાર ખૂણાવાળુ) સ સ્થાન પરિણુત પણ હોય છે, અને કેઈ એક બીજું દ્રવ્ય