________________
४६
-
भगवतीस्त्रे तदेव अन्तर्मुहूर्तमेव । गौतमः-पृच्छति-'अह भंते ! अयसि-कुसुंभग-कोदवकंगु-चरग-रालग-कोदुसग-सण-सरिसव-मूलगवीय माईणं-एएसिणं धण्णाणं ?' हे भदन्त ! अथ अतसी, अलसी इति भाषापसिद्धाः, कुसुम्भका रक्तवर्ण . पुष्पवन्तः, कोद्रवः, कङ्गः, वरट्टः, रालगः कनविशेषः, कोदूपकः कोद्रव विशेषः, सणः प्रसिद्धः, सर्षपः प्रसिद्धः, मूलकबीजं शाकविशेषवीजम् आदीनाम् अतसीप्रभृतीनाम् एतेषाम् धान्यानाम् कियत्कालावधि योनिः तिष्ठति ?
भगवानाह-' एयाणं वि तहेव, नवरं-सत्त संवच्छराई, सेसं तं चेव ।' हे गौतम ! एतेषामपि अतसीप्रभृतीनां तथैव अङ्कुरोत्पादनसामथ्य विज्ञेयम्, तं चेव' कि इनका उत्कृष्ट काल पांच वर्षतकका है चाकी का जघन्य काल तो एक अन्तर्मुहूर्तका ही है। ____ अव गौतम पुनः प्रभुले ऐसा पूछते हैं कि 'अह भंते ! अयसि कुसुंभग कोच कंगु-वरग-रालग-कोदुसग-सण-सरिसव-मूलगयीयमाईणं एएसि धण्णाणं' हे भदन्त ! अतसी-अलसी, कुसुम्भक-रक्तवर्णपुष्पवाला धान्यविशेष, कोद्रव कोदों, कङ्ग-कांगनी, वरट्ट धान्यविशेष, रालगकांगनीविशेष, कोदूषक-कोद्रचविशेष, सन् , सरसों, मूलकवीज शाकविशेषका बीज इन सब अलसी आदि धान्योंका अपने२ अङ्कुरोंको उत्पन्न करनेका काल कितने समयतकका है ? इसके उत्तरमें प्रभु उनसे कहते हैं कि 'एयाणं वि तहेव नवरं सत्त संवच्छराई सेसं तं चेव' इन अलसी आदि धान्योंका अपने२ अङ्करोंको उत्पन्न करनेका समय અકુરોત્પાદનકાળ પાંચ વર્ષ સુધીનો હોય છે, તેમને જઘન્ય (ઓછામાં ઓછા અંકુત્પાદનકાળ તે શાલી આદિ ધાન્યના જેટલે જ–અંતર્મુહૂર્ત છે.
वे गौतम २वामी महावीर प्रसुने प्रश्न पूछे छे - 'अह भंते ! अयसि, कुमुभग, कोच, कंगु, वरग, रालग, कोद्सग, सण, सरिसव, मूलगवीयमाईणं एए सि धण्णाणं ?? 3 महन्त ! मसी, सुम्म (
साना सापाणु मे धान्य) २, ४, १२६ (मे४ प्रा२d मना), २an (मे४ ४२rl xist), કેદષક (એક પ્રકારના કેદરા), શણ, સરસવ, મૂળાના બીજ આદિ ધાને અંકુરોત્પાદન કાળ કેટલે કહ્યો છે?
____उत्त२- 'एया णे वि तहेव - णवरं सत्त संवच्छराई - सेसं तं चेव' અળસી આદિ ધાને પિતપતાના અકુને ઉત્પન્ન કરવાનો કાળ પણ શાલી આદિ