Page Text
________________
-
भगवतीमो टीका-'छउमत्थे णं भंते ! मणूले जे भविए अण्णयरेसु देवलोएम देवत्ताए उववजित्तए' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! छद्मस्थः खलु मनुष्यः यः अन्यतरेषु देवलोकेषु देवतया उपपत्तुं भव्यः योग्यो वर्तते । 'से गृणं भंते ! से खीणभोगी नो पभू उहाणेणं, कम्मेणं, बलेणं, वीरिएणं, पुरिसकारपरक्कमेणं, विउलाई भोगभोगाइं भुजमाणे विहरित्तए ?' अथ हे भद त ! नूनं निश्चितं स मनुष्यः क्षीणभोगी भोगाः सन्ति यस्य तद् भोगि शरीरम् तत् क्षीणं तपोरोगादिभियस्य स क्षीणभोगी क्षीणशरीरः दुर्वलः स छद्मस्थः पुरुपः किम् उत्थानेन अर्बीभवनरूपचेष्टाविशेषेण, कर्मणाम्भ्रमणादिक्रियया, वलेनशरीरसामथ्र्य न, वीर्येण आत्मवलेन, पुरुषकारेण स्वाभिमानविशेषेण, पराक्रमेण साधितस्वप्रयोजनरूपपुरुषकारेण विपुलान् प्रचुरान् भोगभोगान् मनोज्ञशब्दा
टीकार्थ-जीवका अधिकार होनेसे यहां पर सूत्रकारने छद्मस्थादि मनुष्योंके विषयकी वक्तव्यताका प्रतिपादन किया है इसमें गौतम ने प्रभुसे ऐसा पूछा है 'छउमत्थेणं भंते ! मणूसे जे भविए अण्णयरेस्तु देवलोएस देवत्ताए उववजित्तए' हे भदन्त ! जो छद्मस्थ मनुष्य किसी एकदेवलोक में देवकी पर्यायसे उत्पन्न होनेके योग्य होता है 'से गृणं संते ! से खीणभोगी नो पभू उट्ठाणेणं, कम्मेण वलेणं, वीरिएणं पुरिसकारपरक्कमेणं विउलाई भोगभोगाइं भुंजमाणे विहरित्तए' ऐसा वह मनुष्य यह निश्चित है कि तप या रोगादि से दुबैल शरीरवाला होनेपर उत्थानद्वारा ऊर्चीभवनरूप चेष्टा द्वारा खडे होनेडारा, कर्मद्वारा भ्रमणादि क्रियाद्वारा, बलद्वारा शरीरसामर्थ्यद्वारा, वीयद्वारा आत्मवलद्वारा, पुरुषकारद्वारा स्वाभिमान विशेषडारा, पराक्रमद्वारा साधित स्वप्रयोजनरूप पुरुषकार द्वारा प्रचुर भोग्यभोगोंको
ટીકાથ– જીવનું નિરૂપણ ચાલી રહ્યું છે. તેથી સત્રકારે આ સૂત્રમાં છવસ્થ આદિ મનુષ્યના વિષયમાં વકતવ્યતાનું પ્રતિપાદન કર્યું છે ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને એવો प्रश्न पूछे छे । “छउमत्थे णं भंते मणसे जे भविए अण्णय रेसु देवलेोएसु देवत्ताए उववज्जित्तए " 3 महन्त ! रे ७३२५ मनुष्य या पक्षमा हेपनी पर्याय 4-थवाने योय छे. " से प्रणं भंते ! से खीणभोगी नो पभू उहाणेणं, कम्मेणं, बलेणं, बोरिएणं, पुरिसकारपरक्कमणं, विउलाई भोग भोगाइ भुजमाणे विहरित्तए ? ते त५ मथवा शाही दुम शरीरवाणा બનવાથી ઉથાનદ્વારા ( ઊભા થવાની ક્રિયા વડે ) કર્મ દ્વારા ( ભ્રમણ આદિ કિયાવડે) બળદ્વારા ( શરીર સામર્થ વડે ) વીર્યધારા ( આત્મબળ વડે ) પુરુષકાર દ્વારા
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |