Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका ग. ७ उ.७ सू. ३ छद्मस्थादिनिरूपणम्
६१७
'दीन् भुञ्जानः अनुभवन् विहर्तु =स्थातु नो प्रभुः न समथः किम् ? ' से पूर्ण भते । एयमहं एवं चयः ?' हे भदन्त ! तत् नूनं निश्चितम् एतम् = उपरि प्रति पादितम् अर्थम् एवं यथोक्तरूपं यूयं वदथ ? भवन्तः समर्थयन्ति किम् ? भगवानाह - गोयमा ! णो इणट्ठे समट्ठे' हे गौतम ! नायमर्थः समर्थः, नेत्र स असमर्थ : अपितु समर्थ एवेति काक्वा व्यज्यते । ' से केणट्टेणं भते ! एवं gar' तत् केनार्थेन भदन्त । एवमुच्यते ? तदेव विशदयति- 'पभू णं गोयमा ! से उहाणेण वि, कम्मेण वि, वलेण वि, वीरिएणवि, पुरिसक्कारपरक्कमेण वि, अण्णमनोज्ञशब्दादिकों को भोगने के लिये समर्थ नहीं होता है ? (से पूर्ण भंते ! एम एवं वयह' हे भदन्त ! क्या आप इस अर्थका समर्थन करते हैं । इसके उत्तर में प्रभु उनसे कहते हैं कि 'गोयसा ! णो इणट्टे समट्टे' हे गौतम ! यह अर्थ समर्थ नहीं है अर्थात् जो छद्मस्थ मनुष्य देवलोक में उत्पन्न होने के योग्य हैं ऐसा वह मनुष्य शरीर से दुर्बल होनेपर भी उत्थान आदि द्वारा विपुल भोगोंको भोगने के लिये समर्थ ही है। असमर्थ नहीं है 'क्षीणभोगी' भोग जिसके हैं उसका नाम भोगी - शरीर है । शरीर जिसका तप, रोग आदि द्वारा क्षीण दुर्बल बना हुआ है वह क्षीण भोगी है । 'से केणट्टेणं संते ! एवं बुच्चद्द' हे भदन्त ! आपने जो ऐसा कहा है सो इसमें हेतु क्या है ? वह क्षीणशरीरवाला छद्मस्थ मनुष्य उत्थान द्वारा भी, कर्मद्वारा भी बल ( સ્વાભિમાન વિશષદ્વારા ) અને પરાક્રમદ્રારા ‘ સાધિત સ્વ પ્રત્યેાજન રૂપ પુરુષકારદ્વારા) પ્રચુર ભાગ લાગાને મનેાજ્ઞ શાર્દિકેને ભેગવવાને માટે સમ હાઇ શકતા નથી ? से णूं भते ! एयमठ्ठे एवं वयह ” હે ભદન્ત ! આપ શું આ ખાબતને समर्थन भोपो छो ? या अभनी उत्तर माता महावीर प्रभु हे छे डे ' गोयमा ! णो णट्ठे समट्ठे ' डे गौतम ! भेवु सलवी शस्तु नथी भेटते हैं मेवा छद्मभ्थ મનુષ્ય શરીર દુČળ થવા છતા પણ ઉત્થાન આદિ દ્વારા વિપુલ ભેગેાને ભાગવવાને સમ હૈાય છે, અસમ હાતે નથી ' क्षीणभोगी ' नो अर्थ म प्रमाणे हे लोगने જે બેન્ગવે છે તેને ભેગી કહે છે અહીં શરીરને ભેગી રૂપે ગ્રહણ કરવામા આવ્યુ છે જેનુ શરીર તપ, રાગ આદિ દ્વારા ક્ષીણુ દુ×ળ બન્યું હોય છે. તેને ક્ષીણુભાગી અથવા ક્ષીણુશરીરી કહે છે
"
ગૌતમ સ્વામી તેનું કારણ જાણવા નિમિત્તે મહાવીર પ્રભુને પૂછે છે કે 1 से केणणं भंते ! एवं बुच्चइ ?' हे लहन्त । આપ શા કારણે એવુ કહે છે ? ઉત્તર- તે ક્ષીણશરીરવાળા છદ્મસ્ય મનુષ્ય ઉત્થાનન્દ્વારા ક દ્વારા મળદ્વારા, વીદ્વારા અને
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |