Page Text
________________
५३८
भगवतीसूत्रे कम्मा ऋज्जंति' हे भदन्त ! अस्ति संभत्रति खलु नरयिकाणाम् अकर्कश वेदनीयानि कर्माणि क्रियन्ते भवन्ति । भगवानाह-गोयमा ! णो इणद्वे समढे हे गौतम ! नायमर्थः समर्थः, नरयिकाणां संयमाभावात् प्राणातिपातादिविरमणाभावेन सुखरूपाकर्कशवेदनीयानि कर्माणि न भवन्ति । एवं जाव वेमाणियाणं, नवरं मणुम्साणं जहा जीवाणं' एवं नैरयिकवदेव यावत्-भवनपतिमारभ्य वैमानिकान्तानां संयमाभावात् प्राणातिपातादिविरमणाभावेन अकर्क शवेदनीयानि कर्माणि न भवन्ति, किन्तु नवरं-विशेषो मद्धप्याणाम्, यथा समुच्चयजीवानां संयमेन प्राणातिपातादि विरमणद्वारा असर्कशवेदनीयानि कर्माणि भवन्ति तथैव मनुष्याणां माणातिपातादि नेरइया णं अककमवेयणिज्जा कम्मा कज्जति' हे भदन्त ! क्या यह बात है कि नैरयिक जोवोके अकर्कशवेदनीय कर्म बंधते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु उनसे कहते हैं कि 'गोयला' हे गौतम ! 'णो इणद्वे सस' यह अर्थ समर्थ नहीं है। क्यों कि नैरयिकोंमें प्राणातिपात आदिके विरमण के अभावसे संयनका अभाव रहता है अतः उनके सुखरूप अकर्कशवेदनीयकर्मों का बध नहीं होता है । 'एवं जाव वेनाणियाण नवरं सणुस्साण जहा जीवाणं' इसी तरहसे यावत् भवनपतिले लेकर वैमानिक तकके देवोंके भी जानना चाहिये । अर्थात इनके भी प्राणातिपात आदिके विरमणके अभावमें सयमका असाथ रहता है अतः संयम लिमित्तक अकर्कश वेदनीयकर्मो का बंध इनको नहीं होता है । परन्तु मनुष्यों में विशेषता है क्यों कि इनमें समुच्चय जीवोंकी तरह संयमसे प्राणातिपात आदि विरमण नाइयाणं आक्कसवेयणिज्जा कम्मा कज्जति ?' हे महन्त ! मेवी पात सलवी શકે છે કે નારક છો અકર્કશ(સુખકારક) વેદનીયમ બાંધતા હોય છે. તેને ઉત્તર આપતા
हावार सुई छ । 'गोयमा !' हे गौतम ! णो इण ट्रे सम? ' म सभा શકતું નથી, કારણ કે નારકમાં પ્રાણાતિપાત અદિન પરિત્યાગ સંભવી શકતા નથી તેથી તેમનામાં સયમનો અભાવ રહે છે, તે કારણે તેઓ દ્વારા સુખરૂપ અકર્કશવેદનીય भनी ५५ यता नया ' एवं जाव वेमाणियाणं नवरं मणुस्साणं जहा जीवाण' એજ પ્રમાણે ભવનપતિથી લઈને વૈમાનિક સુધીના દેવના વિષયમાં પણ સમજવું. એટલે કે તેમનામાં પણ પ્રાણાતિપાત આદિના વિરમણને અભાવે સંયમને અભાવ રહે છે, તે કારણે તેઓ પણ અકર્કશ વેદનીય કર્મ બાંધતા નથી. પરંતુ મનુષ્યમાં એ વિશેષતા છે કે તેઓ સામાન્ય જીવની જેમ પ્રાણાતિપાત આદિ પાપકર્મોનો પરિત્યાગ
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |