________________
-
-
६३६
भगवतीमूने बनस्पतिषु देवानामुत्पत्तिमपेक्ष्येदमुक्तम् । अथ गौतमः अकर्क शवेदनीयकर्मविषयमधिकृत्य पृच्छति-'अस्थि णं भंते ! जीवाणं अकक्कसवेयणिज्जा कम्मा कज्जति' हे भदन्त ! अस्ति संभवति खलु जीवानाम् अकर्कश वेदनीयानि अकर्क शेन सुखेन यानि वेदितुं योग्यानि तानि अककर्श वेदनीयानि कर्माणि क्रियन्ते भवन्ति ? भगवानाह-'हंता, अस्थि, हन्त, सत्यम् जीवानाम् अकर्क शवेदनीयानि कर्माणि क्रियन्ते भवन्ति, यथा भरतादीनां संजातानि । गौतमम्तत्र कारणं पृच्छति-'कहणं भंते ! जीवाणं अकक्कसवेयणिना कम्मा कज्जति' हे भदन्त ! कथं खलु जीवानाम् अकर्क शवेदनीयानि कर्माणि कहा गया है तो उसका कारण यह है कि पृथिवीकाय, अप्काय
और वनस्पतिकायमें देवोंकी उत्पत्ति हो जाती है सो इसी उत्पत्तिको अपेक्षित कर ऐसा कथन किया गया है। अब गौतमस्वामी अर्कशवेदनीय कर्मके बंधके विषय में प्रभुसे पूछते हैं 'अस्थि ण भंते ! जीवाणं अककसयणिज्जा कस्मा कज्जति' कि हे भदन्त ! जीवोके क्या अकर्कशवेदनीय कर्मोंका बंध होता है ? सुखपूर्वक जीन कोंका वेदन जीवको होता है अर्थात् जिन कर्मोंका वेदन जीवको सुखकारक होता है वे कर्म अकर्कशवेदनीय कर्म हैं । इसके उत्तरमें प्रभुउनसे कहते हैं कि 'हंता अत्थि' हां गौतम ! जीवोंके भरत आदिकोंकी तरहसे अकर्कशसुखदायक सातावेदनीय आदि कर्मों का बंध होता है । 'कहं गं अंते ! जीवाणं अककसबेयणिज्जा कम्मा कज्जति' પૃથ્વીકાય, અપૂકાય અને વનસ્પતિકાયમ દેવોની ઉત્પત્તિ થઈ જાય છે, એ ઉત્પત્તિની અપેક્ષાએ જ ઉપર્યુકત કથન કરવામાં આવ્યું છે
હવે ગૌતમ સ્વામી અકર્કશ વેદનીય કર્મના બંધના વિષયમાં મહાવીર પ્રભુને मा प्रमाणे प्रश्न पूछे छ- “अस्थि णं भंते ! जीवाणं, अकक्कसवेयणिज्जा कम्मा कजंति?" Bard! वो शुमश वहनीय भनी म ४२ छ । ? જે કમેનુ વેદન ને સુખકારક થઈ પડે છે, એવા કર્મોને “અકર્કશ વેદનીય કર્મો
न उत्तर भापता महावीर प्रमुडे :-हता. अत्थि' , गौतम ! જીને ભરત આદિની જેમ અકર્કશ - સુખદાયક - સાતવેદનીય આદિ કર્મોને બંધ થાય છે ખરે.
गौतम स्वामीना प्रम- 'कणं भंते ! अकक्कसवेयपिज्जा कम्मा कज्जति?' હે ભદન્ત! કયાં કયાં કારણોને લીધે જીવો અકર્કશ (સુખકારક) વેદનીય કર્મ બાંધે છે કે આ
