Page Text
________________
भगवतीसूत्रे
४५०
तत्रापि तदेव कारणं प्रतिपादयति- 'गोयमा ! ठिई पच्च' हे गौतम ! स्थिति -प्रतीत्य अपेक्ष्य स्थित्यपेक्षयैवेत्यर्थः नीललेश्यो नैरयिकः कदाचित् अल्पकर्मतरः, कापोतलेश्यथ नैरयिकः कदाचित् महाकर्मतरो भवेत् । अयं भावः - पञ्चमनरके उत्कृष्टतः सप्तदशसागरोपमस्थितिकस्य नीललेइयनैरयिकस्य चिरकालोत्पन्नत्वेन स्थितेर्वभागे क्षपिते बहुकर्मणां क्षपणात् कर्मणोऽल्प एव भागोऽवशिष्टो भवेत्, तदवसरे तृतीयनरके उत्कृष्टतः सप्तसागरोपमस्थितिकः कापोतलेश्यो नारकः समुत्यथेत, तस्याधुनोपपन्नत्वेन भोग्यकर्मणां वहुतमों भागोऽवशिष्टो वर्त्तते, एतदपेक्षया नीललेइयो नैरयिकः कदाचित अल्पकर्मतरः, कापोतलेश्यो नैरयिकश्च कदाचित् महाकर्मतरः कथ्यते इति । तदुपसंहरन्नाह - "से तेर्णणं गोयमा ! जाव महाकम्मतराए' हे गौतम ! त तेनार्थेन
नसे कहते हैं 'गोयमा ! ठिहं पडच' गौतम् ! ऐसा जो मैं कहता हूं वह स्थितिको अपेक्षित करके कहता हूँ जैसे सत्तरह सागरोपम की स्थिति को लेकर कोई नारकजीव बहुत पहिलेसे पांचवें नरकमें उत्पन्न हुआ वहां उसे नीललेश्या प्राप्त हुई वहाँ रहते२ उसकी स्थितिका बहुभाग नष्ट हो गया उसमें उसके अनेक कर्म बहुतसे कर्म भोगते र क्षपित भी हो गये बहुत थोडेसे कर्म भोगने के लिये बांकी रहे ठीक इसी अवसरपर तृतीय नरकमें कोई कापोतलेश्यावाला नया नारक जीव सात सागरोपमका उत्कृष्ट स्थितिको लेकर उत्पन्न हुआ । अभी २ उसके वहां उत्पन्न होनेसे भोग्य कर्मोंका बहुतम भाग उसका बांकी बचा हुआ है सो इस अपेक्षा से नीललेश्यावाला नारक कदाचित् अल्पतर कर्मवाला और कापोतलेश्यावाला नारक कदाचित् महाकर्मतर वाला कहा गया है । ' से तेणद्वेणं गोयमा !
તેના ઉત્તર આપતા મહાવીર પ્રભુ કહે છે કે- 'गोयमा ! ठिझं पडुच्च' ગૌતમ! અવુ મે જે કહ્યુ છે તે સ્થિતિની અપેક્ષાએ કહ્યુ છે. હવે તેનું સ્પષ્ટીકરણ કરવામાં આવે છે. ધારા કે કાઇ એક જીવ ૧૭ સાગરોપમની આયુસ્થિતિ સાથે પાંચમી નરકમાં ઉત્પન્ન થયેલે છે ત્યાં તેને નીલલેસ્યા પ્રાપ્ત થઇ છે ત્યાં રહેતાં રહેતાં તેની આયુ સ્થિતિને ઘણા ખરે ભાગ નષ્ટ થઈ ગયા છે અને ભાગવતાં ભાગવતાં મેટા ભાગનાં કર્માં ક્ષપિત થઈ ચૂકયા છે – મહુ જ ઓછાં કર્યાં ભાગવવાના ખાકી રહ્યાં છે. હવે એવુ મને છે કે તે સમયે કાઇ કાપાત લેશ્યાવાળા જીવ સાત સાગરોપમ પ્રમાણ આસુસ્થિતિ સાથે ઉત્પન્ન થાય છે. તેને તે ભાગ્યકતિ બિલકુલ ભાગવ્યા જ નથી, બધાં કર્મોને ભાગવવાના હજી ખાકી છે તે એ પરિસ્થિતિની દૃષ્ટિએ જોવામાં આવે તે नीझसेश्यावाणो ना२४ एव अस्यर्भवाणी सलवी राडे हे 'से तेणद्वेणं गोयमा !
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |