________________
-
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श.७ उ.३८.४ कृष्णलेश्यादेःकर्मणामल्पमहस्वनिरूपणम् ४४९ गौतमः पृच्छति-'सिय भंते ! नीललेस्से नेरइए अप्पकम्मतराए, काउलेस्से नेरइए महाकम्मतराए' हे भदन्त ! म्यात् कदाचित् किं नीललेश्यो नैरयिकः अल्पकर्मतरः, कदाचित किं कापोतलेश्यो नैरयिकः महाकर्मतरो भवेत् ? भगवानाह-'हंता, सिय' हे गौतम ! हन्त, सत्यम् स्यात् कदाचित् नीललेश्यो नैरयिकः अल्पकर्मतरः कापोतलेश्यो नैरयिकश्च कदाचित् महाकर्मतरो भवेत् । गौतमस्तत्र पूर्ववदेव कारणं पृच्छति-से केणटेणं भंते ! एवं वुच्चइनीललेस्से नेरइए अप्पकम्मतराए, काउलेस्ले नेरइए महाकम्मतराए ?' हे भदन्त ! तत् केनार्थेन कथं तावत्-एवमुच्यते यत् स्यात्-नीललेश्यो नैरयिक: अल्पकर्मतरः स्यात्-कापोतलेश्यो नैरयिकः महाकर्मतरः ? भगवान् पूर्ववदेव
अब गौतमस्वामी प्रभुसे ऐसा पूछते हैं कि 'सिय भंते ! नीललेस्से नेरइए अप्पकम्मतराए, काउलेस्से नेरइए महाकम्मतराए' हे भदन्त ! ऐसा हो सकता है क्या कि नीललेश्यावाला नैरयिक कदाचित् अल्पकर्मवाला हो और कापोतलेश्यावाला नैरयिक कदाचित् महाकर्मवाला हो ? इसके उत्तर में प्रभु उनसे कहते हैं कि 'हंता, सिय' हो गौतम ! नीललेश्यावाला नैरयिक कदाचित् अल्पकर्मवाला हो सकता है और कापोतलेश्यावाला नारक महाकर्मवाला हो सकता है। गौतमस्वामी प्रभुसे इस विषय में कारण पूछते हैं कि 'से केणद्वेणं भंते ! एवं बुच्चा नीललेस्से अप्पकम्मतराए, काउलेस्से नेरइए महाकम्मतराए' हे भदन्त ! ऐसा आप किस कारणसे कहते हैं कि नीललेश्यावाला नारक अल्पकर्मा होता है और कापोतलेश्यावाला नैरयिक महाकर्मा होता है ? इसके उत्तरमें प्रभु
गौतम स्वामी महावीर प्रभुने मेवो न पूछे छे ?- 'सिय भंते नीललेस्से नेरइए अप्पकम्मतराए, काउलेस्से नेरइए महाकम्मतराए ? महन्त ! શું એવું સંભવી શકે છે કે નીલ લેસ્થાવાળે નારક જીવ અલ્પકર્મવાળે હોય અને કાપત લેશ્યાવાળે નારક છવ મહાકર્મવાળો હોય ?
उत्तर- ता सिय' , गौतम! नीर श्यापा। ना२४ ४ ४५.२४ १९५કર્મવાળા હોઈ શકે છે અને કાપત લેસ્યાવાળે નારક છવ કયારેક મહાકર્મવાળે હાઈ श. गौतम स्वाभाना प्रभ- 'सेकेणढणं भंते ! एवं बुच्चइ - नीललेस्से अप्पकम्मतराए, काउलेस्से नेरइए महाकम्मतराए ?' महन्त ! मे मा५ શા કારણે કહે છે કે નીલલેશ્યાવાળે નારક ક્યારેક અલ્પકર્મ હોઈ શકે છે, અને કાત લક્ષાવાળે નારક કયારેક મહાક હોઈ શકે છે?