________________
-
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.७ उ.२ सू.५ जीवानां शाश्वताशाश्वतत्वनिरूपणम् ४१७ . . . .॥ जीवानां शाश्वताशाश्वतत्ववक्तव्यता ।। अथ जीवाधिकारात्तेषां शाश्वताशाश्वतत्वमाह-'जीवा णं भंते किं सासया' इत्यादि।
मूलम्-'जीवा णं भंते ! किं सासया, असासया ? गोयमा ! जीवा सिय सासया सिय असासया । से केण?णं भंते ! एवं वुच्चइजीवा सिय सासया,सिय असासया? गोयमा दवट्याए सासयो, भावट्टयाए असासया, से तेण?णं गोयमा ! एवं वुच्चइ-जाव सिय असासया ! नेरइया णं भंते ! किं सासया, असासया ? एवं जहा जीवा तहा नेरइयावि । एवं जाव-वेमाणिया जावसिय सासया, सिय असासया। सेवं भंते ! सेवं भंते ! ति ॥सू०५॥
छाया-जीवाः खलु भदन्त ! किं शाश्वताः, अशाश्वताः ? गौतम ! जीवाः स्यात् शाश्वताः स्यात् अशाश्वताः। तत्केनार्थेन भदन्त ! एवमुच्यते-जीवाः किया गया है वह अल्पवहुत्वकी प्रधानताको लेकर किया गया है इस तरह भिन्न२ संबंधको लेकर एक ही वस्तुके विचार करने में पुनरुक्तिदोषकी आपत्ति नहीं मानी गई है ॥०४॥
जीवोंकी शाश्वत अशाश्वतवक्तव्यता'जीवा णं भंते ! सासया असासया' इत्यादि । सूनार्थ-(जीवा णं भंते ! किं सासया, असासया) हे भदन्त ! जीव क्यो शाश्वत-नित्य हैं कि अशाश्वत-अनित्य हैं ? (गोथमा) हे गौतम ! . (जीवा सिय सालया मिय अलासया) जीव कथंचित् વિચાર કરવામાં આવ્યું છે તે અલ્પબહત્વની પ્રધાનતાની અપેક્ષાએ કરવામાં આવ્યા છે આ રીતે બીજા વિષયની અપેક્ષાએ એક જ વસ્તુને વિચાર કરવામાં પુનરુકિતદેષ લાગી શકતો નથી સૂ ૪ છે
જીવોની શાશ્વત અશાશ્વતતાની વકતવ્યતા"जीवा णं भंते ! सासया असासया' त्या
सूत्रार्थ- (जीचा णं भंते ! सासया, असासया ?) 3 महन्त ! ७। शु थावत (नत्य) छे, मशावत (मनित्य) छे १ (गोयमा !) हे गौतम ! (जीवा सिय सासया, सिय असासया) पा ४या२४ शाश्वत डाय छ भने ४या२४