Page Text
________________
भगवतीसूत्रे
प्रतिपादितानि
देशोत्तरगुणप्रत्याख्यान्यप्रत्याख्यानिविषयकाणि यथा प्रथमे दण्डके मूलगुणप्रत्याख्यानिप्रभृतित्रितयविषय के तथाऽत्रापि वोध्यानि, यावत् - वैमानिकानाम्, तथाच - सर्व स्तोका जीवाः सर्वोत्तरगुणप्रत्याख्यानिनः, देशोत्तरगुणप्रत्याख्यानिनस्तु असंख्येयगुणाः, अप्रत्याख्यानिनश्च अनन्तगुणा भवन्ति तथा सर्वस्तोकाः पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका जीवाः सर्वोत्तरगुणप्रत्याख्यानिनः, देशोत्तरगुणप्रत्याख्यानिनस्तु असंख्येयगुणाः, अप्रत्याख्यानिनश्च असंख्येयगुणाः, एवं सर्वतोका मनुष्याच सर्वोत्तरगुणप्रत्याख्यानिनः, देशांतरगुणप्रत्याख्यानिनो मनुष्यास्तु संख्येयगुणाः, अप्रत्याख्यानिनथ मनुष्या असंख्येयगुणा भवन्तीति भावः ।। सू० ३ ॥
४०६
देशोत्तरगुणप्रत्याख्यानी विषयक और अप्रत्याख्यानी विषयक अल्प बहुत्व हैं वे जैसे मूलगुणप्रत्याख्यानी आदि विषयक प्रथम दंडक में प्रतिपादित हुए हैं, उसी प्रकार से यहां पर भी यावत् वैमानिकों तक समझना चाहिये । तात्पर्य कहने का यह है कि सर्वोत्तरगुणप्रत्याख्यानी जीव सब से कम हैं, देशोत्तरगुणप्रत्याख्यानी जीव असंख्यात गुणित हैं और अपत्याख्यानी जीव अनन्तगुणे हैं । तथासर्वोत्तरगुणप्रत्याख्यानी पंचेन्द्रियतिर्यग्योनिकजीव सब से कम हैं, देशोतरगुणप्रत्याख्यानी जीव असंख्यातगुणित है, और अप्रत्याख्यानी पंचेन्द्रियतियेच जीव भी असंख्यातगुणित हैं । इसी तरह से सर्वोत्तर गुणप्रत्याख्यानी मनुष्य सब से कम हैं, देशोत्तरगुणप्रत्याख्यानी मनुष्य संख्यातगुणित हैं और अप्रत्याख्यानी मनुष्य असंख्यातगुणित हैं । सू०३ ॥
પચેન્દ્રિય તિર્યંચ અને મનુષ્યેાના અપ મહુત્વનું કથન કરવામાં આવ્યું છે, એ જ પ્રમાણે સર્વોત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાની, દેશેાત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાની અને અપ્રત્યાખ્યાની જીવે, પચેન્દ્રિય તિ ચા અને મનુષ્યાના અલ્પ બહુત્વ વિષયક કથન પણ સમજવું. આ કથનનુ તા એ છે કે સર્વાંત્તર પ્રત્યાખ્યાની જીવા સૌથી અપ હાય છે, દેશેત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાની જીવે અસ ખ્યાતગણા હોય છે અને અપ્રત્યાખ્યાની જીવા અનંતગણુા હાય છે તથા સર્વાંત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાની ૫ ચેન્દ્રિય :તિય ચા સૌથી ઓછા છે, દેશાન્તરગુણુ પ્રત્યાખ્યાની પચેન્દ્રિય તિર્યંચ જીવા અસ ખ્યાતગણા છે, અને અપ્રત્યાખ્યાની પચેન્દ્રિય તિય ચ વ તેમના કરતા પણ અસ ખ્યાતગણુા છે
એ જ પ્રમાણે સર્વાંત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાની મનુષ્ય સૌથી ઓછાં છે, પ્રત્યાખ્યાની મનુષ્યે તેમના કરતાં સખ્યાતગણા છે, અને અપ્રત્યાખ્યાની દેશાત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાની કરતા પણ અસ ખ્યાતગણુા હેાય છે ! સ્ ૩ ૫
દેશેાન્તરગુણ મનુષ્યે તે
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |