________________
१५३
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श. ६ उ. ८ सु. ३ लवणसमुद्रस्वरूपनिरूपणम् 'एवइयाणं दीवसमुद्दा नामघेज्जेहिं पष्णता' एतावद्भिः द्वीप समुद्राः नामधेयैः प्रज्ञप्ताः उपर्युक्तशुभनामरूपादिशुभस्पर्शान्तममाणानि द्वीपानां समुद्राणां च नामानि सन्ति एवं नेयव्वा सुभानामा' एवम् उक्तप्रकारेण द्वीप-ममुद्राणां शुभनामानि पूर्वोक्तानि नेतव्यानि ज्ञातव्यानि, 'उद्धारो परिणाम सन्नजीवाणं द्वीप - समुद्रषु उद्धारो नेतव्यो ज्ञातव्यः तथाहि - 'दीवसमुद्दाणं भंते ! केवइया उद्धारसमएणं पण्णत्ता ? गोयमा ! जावइया अड्ढाइज्जाणं उद्धारसागरोवमाणं उद्धारसमया, एवइया दीव-समुद्दा उद्धार समएणं पण्णत्ता,' येन एकैकेन समयेन शुभ स्पर्शवाले नवनीत मक्खन आदि पदार्थों के वाचक जितने भी शब्द हैं 'एवइयाणं दीवसमुद्दा नामघेज्जेहिं पण्णत्ता' इतने ही शुभ नाम आदिवाले शब्द उन द्वीपों एवं समुद्रोंके हैं । अर्थात् लोक में जितने भी शुभ नामरूप रस आदिकों के तथा रूपरसादि विशिष्ट पदार्थों के हैं वे सब नामद्वीप समुद्रोंके हैं । 'एवं नेयव्वा सुभा नामा' इस प्रकार से द्वीप और समुद्रोंके शुभ नाम जानना चाहिये । 'उद्धारो परिणामी सव्वजीवाणं ' द्वीप और समुद्रों का उद्धार इस प्रकार से जानना 'दीवसमुद्दाणं भंते ! केवइया उद्धारसमएणं पण्णत्ता ? गोयमा ! जावइया अड़ढाइज्जाणं उद्धारसागरोवमाणं उद्धारसमया, एवइया दीव - समुद्दा उद्धारसमएण पण्णत्ता' हे भदन्त ! द्वीप और समुद्र उद्वार- समतल से कितने कहे गये हैं ? उत्तर में प्रभु कहते है कि हे गौतम ! अढाई उद्धार सागरोपमके जितने उद्धार समय होते हैं इतने द्वीप શુભ્ર સ્પર્શીવાળા નવનીત (માખણ) આદિ પદાર્થીના વાચક જેટલા શબ્દો છે, " एवइयाणं दीवसमुद्दा नामधेज्जेहिं पण्णत्ता ” भेटला ०४ शुभ नाम साहिवाजा શબ્દ તે દ્વીપા અને સમુદ્રને માટે વપરાય છે એટલે કે લેાકમા જેટલાં શુભ નામ, રૂપ, રસ ગંધ અને સ્પર્શી આદિકાના તથા રૂપ, રસાદિ યુક્ત પદાર્થાંના છે, એ બધાં
46
शुभ नाम द्वीपसमुद्रोनां पशु छे. एवं नेयव्या सुभा नामा" मा प्रभाये हीच અને સમુદ્રોના શુભ નામ સમજવા. उद्धारो परिणामी सत्र जीवाणं " द्वा रमने समुद्रोनो उद्धार समय मा प्रमाणे समन्वो- “ दीवसमुद्दाण भते ! केवइया उद्धारसम एणं पण्णत्ता ? " " गोंयमा ! जावइया अड्ढाइज्जाणं उद्धारसागरोउद्धारसमया, एवइया दीवसमुद्दा उद्धारसमएणं पण्णत्ता"
હું ભન્ત ' દ્વીપ અને સમુદ્ર ઉદ્ધાર સમયની આપેક્ષાએ કેટલા કલા છે? ઉત્તર- હૈ ગૌતમ !' અઢી ઉદ્ધાર સાગરાપમના જેટલા ઉદ્ઘાર સમય થાય છે, એટલા
-