________________
१०
भगवती सूत्रे
णार्थे प्रथमा अवसर्पिणी प्रतिपद्यते, तदा उत्तराधेऽपि प्रथमा अवसर्पिणी प्रतिपद्यते ? यदा खलु उत्तराधे प्रथमा अवसर्पिणी प्रतिपद्यते, तदा लवणसमुद्रे पौरस्त्य - पश्चिमे खलु नैवास्ति अवसर्पिणी, नैवास्ति उत्सर्पिणी श्रमणायुष्मन् ! गौतम ! यावत् - श्रमणायुष्मन् ! धातकीखण्डे खलु भदन्त । द्वीपे सूर्यो उदीची- प्राचीनम् उद्गत्य० ? यथैव जम्बूद्वीपस्य वक्तव्यता भणिता, सा एव
हन्त
चाहिये और लवणसमुद्र में पूर्व पश्चिम में रात्रि होती है यहां तक वह प्रकरण जानना चाहिये । ( जया ण भंते ! लवणसमुद्दे दाहिणडे पढमा ओसप्पिणी पडिवज्जह ) हे भदन्त ! जय लवणसमुद्र के दक्षिणार्ध में प्रथम अवसर्पिणी होती है ( तथा ण उत्तरडे पमा ओसप्पिणी पडिवजह ) सब उसके उत्तरार्ध में भी प्रथम अवसर्पिणी होती है। (जया ण उत्तरडे पढमा ओसप्पिणी पडिवज्जइ तया णं लवणसमुद्दे पुरत्थमपच्चत्थिमेणं नेवत्थि ओसप्पिणी) जब उत्तरार्ध में प्रथम अवसर्पिणी होती है तब लवणसमुद्र के पूर्व पश्चिम भाग में उस समय न raafर्पणी होती है और न उत्सर्पिणी होती है क्या ? ( हंता गोयमा ! ) हां, गौतम ! ऐसा ही है यावत् वहां अवसर्पिणी उत्सर्पिणी नहीं है । ( धाइयसंडेणं भंते! दीवे सूरिया उदीचि पाईणमुवगच्छ० ? ) हे भदन्त ! धातकी खण्ड द्वीप में ईशान दिशा में उदित होकर आग्नेयदिशा तरफ जाते है क्या ? (जहेव ज बुद्दीवस्स वत्तच्वया भणिया सच्चेव
છે, એ સમસ્ત કથન અહીં ગ્રહણ કરવુ જોઈએ. ( લવણુ સમુદ્રના પૂર્વ પશ્ચિમ भागभां रात्रि थाय छे, ” त्यां सुधी ते थन थवु लेो. ( जयाग भते !
समुद्दे दाहिणड्ढे पढमा ओसप्पिणी पांडवज्जइ ) डे लहन्त ! क्यारे सवाशु समुद्रना दृक्षिणार्धं मां प्रथम अवसर्पिलीअण होय छे, ( तयाण' उत्तरड्ढे पढमा ओसप्पिणी पडिवज्जइ ) त्यारे तेना उत्तरार्धभां पशु प्रथम अवसर्पिल आज डाय छे. (जयाणं उत्तरड्ढे पढमा ओसप्पिणी पडिवज्जइ-तयाणं लवणसमुद्दे पुरस्थि मपच्चत्थिमेण नेवत्थि ओसप्पिणी नेवत्थि उस्सप्पिणी ) भने न्यारे उत्तरार्ध भां પ્રથમ અવસર્પિણી હોય છે, ત્યારે શું લવણુ સમુદ્રના પૂર્વ અને પશ્ચિમ ભાગમાં અવસવિણીકાળ પણ હોતા નથી અને ઉત્સર્પિણીકાળ પણ હાતે नथी ? (हंता, गोयमा ! ) हा, गौतम ! मेवुन जने छे, सहीं प्रश्न સૂત્રનું “ ઉત્સપિ ણીકાળ હેાતે નથી” ત્યાં સુધીનું સમસ્ત કથન ગ્રહણ કરવુ' જેઇએ. ( धाइयस 'डेण' भंते ! दीवे सूरिया उदीचि - पाईणमुवगच्छ. १ ) डेलहन्ता ઘાતકીખંડ દ્વીપમાં શું સૂર્યોના ઈશાન દિશામાં ઉદય પામીને અગ્નિ દિશા