________________
भंगवती मर्थः समर्थः, तत् केनार्थेन केवली आदानै न जानाति न पश्यति ? गौतम । केवली खलु पौरस्त्येन मितमपि जानाति, अमितमपि जानाति, यावत्-निवृतं दर्शनं केवलिनस्तत् तेनार्थेन ।। सू० १४ ॥
टीका-पूर्वसूत्रे केवलि प्रस्तावात् तस्य विशेपवक्तव्यतामाह- केवलीणं भंते ! आयाणेहिं जाणइ, पासइ, ?' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! केवली खलु केवलज्ञानी क्या आदान-इन्द्रियों द्वारा जानते हैं और देखते हैं ? (गोयमा! जो इणहे सम?) हे गौतम! यह अर्थ समर्थ-सत्य नहीं है। (से केणटेणं केवलो णं आयाणेहिं न जाणइ न पासह ) हे भदन्त । ऐसा आप किस कारण से कहते हैं कि केवली इन्द्रियों द्वारा न जानते हैं और न देखते हैं ? (गोयमा) हे गौतम! (केवली णं पुरस्थिमे णं मियंपि जाणह, अमियपि जाणइ, जाव निब्धुडे दसणे केवलिस्स से तेणटेण० ) केवलज्ञानी पूर्वदिशामें मितरूप से भी जानते हैं और अमितरूप से भी जानते हैं। यावत् उनका दर्शन आवरण रहित होने से • पूर्ण होता है। इस कारण मैंने ऐसा कहा है कि केवलज्ञानी इन्द्रियों द्वारा जानते देखते नहीं हैं।
टीकार्थ-इस मूत्र द्वारा मुत्रकार, पूर्वतनमूत्र में केवली को वर्णन ..होने के कारण उस विषय में विषय वक्तव्यता का प्रतिपादन कर रहे . કેવળજ્ઞાની શું ઈન્દ્રિ દ્વારા જાણે છે અને દેખે છે?
(गोयमा णो इण सम ) गौतम ! से वात साथी नथी. ( से केणठेण केवली ण आयाणे हिं न जाणइ न पासइ !)
હે ભદસ્ત ! આપ શા કારણે એવું કહે છે કે કેવળજ્ઞાની ઈન્દ્રિય દ્વારા જાણતા નથી અને દેખતા નથી?
(गोयमा!) गौतम (केवली ण पुरथिमे ण मियपि जाणइ, अमियपि जाणा, जाव निव्वुडे दसणे केवलिस से तेणद्वेण ) विज्ञानी पूर्व दिशामा પરિમિત રૂપે (મર્યાદિત રૂપે) પણ જાણે છે અને અપરિમિત રૂપે પણ જાણે છે. તેઓ છએ દિશાઓમાં પરિમિત અને અપરિમિત રૂપે જાણે છે તેમનું , દર્શન આવરણ રહિત લેવાથી પૂર્ણ હોય છે. હે ગૌતમ ! તે કારણે મેં એવું કહ્યું છે કે કેવળજ્ઞાની ઇન્દ્રિયો દ્વારા જાણતા-દેખતા નથી.
ટીકાઈ—આ સૂત્રમાં સૂત્રકાર એ વાતનું પ્રતિપાદન કરે છે કે કેવળજ્ઞાની • Uन्द्रये 4 oneyal-हेमता नथी. .