________________
भगवतीसत्रे
८
खलु द्वीपे ‘सूरिया' सूर्यो 'उदीची- पाइण मुग्गच्छ' उदीचीन- प्राचीनं दिग" जाव - उदीच - पाईण मागच्छंति ' न्तरम् ईशानकोणम् उद्गत्य उदयं प्राप्य यावत् - उदीचीन- प्राचीनम् आगच्छतः क्रमेणास्तं यातः किम्, यावत्करणात्' प्राचीन - दक्षिणम् 'अग्निकोणम् ' आगच्छतः प्राचीन - दक्षिणम् उद्गत्य (उदयं प्राप्य) दक्षिण - प्रतीचीनम् (नैऋत्यकोणम् ) आगच्छतः दक्षिण - प्रतीचीनम् उद्गत्य (उदयं प्राप्य ) प्रतीचीन - उदीचीनम् ( वायव्यकोणम् आगच्छतः, पतीचीन - उदीचीनमुद्गत्य ' ' उदयं प्राप्य ' इति संग्राह्यम् ।
अत्रोद्गमनमस्तगमनञ्च सूर्यस्य द्रष्टृजनापेक्षया वोध्यम् तथाच येषां द्रष्टृणाम् उपर्युक्त सूर्यै अदृश्यौ भूत्वा दृश्यौ भवतः, ते द्रष्टारः तौ उद्गतौ सूर्य हैं। वे उदीचीन प्राचीन दिशा के अन्तरालरूप ईशान कोण में उदय को प्राप्त होकर 'जाव' यावत् ' उदीणपाईण मागच्छंति ' उदीचीन प्राचीन दिशा के अन्तराल रूप क्षेत्र ईशानकोण में क्रम से अस्त होते हैं यहां ( यावत् ) शब्द से ( प्राचीन दक्षिणमागच्छतः, प्राचीन दक्षिण मुद्गत्य दक्षिणप्रतीचीनमागच्छतः दक्षिणप्रतीचीनमुद्गत्य प्रतीचीन मुदीचीनं आगच्छतः प्रतीचीन उदीचीनमुद्गत्य ( इस पूर्वोक्त पाठ का ही संग्रह किया है । उत्तर दिशा के पास का जो प्रदेश है वह उदीचीन, पूर्वदिशा के पास का जो प्रदेश है वह प्राचीन, उत्तर औ पूर्वदिशा के बीच का जो भाग है वह ईशानकोण, पूर्व और दक्षिणदिशा के बीचका जो भाग है वह अग्नेयकोण, दक्षिण और पश्चिम के बीच का जो भाग है वह नैऋत्यकोण है तथा पश्चिम और उत्तर दिशा का जो बीच का भाग है वह वायव्यकोण है । अमुक समय में सूर्य उदित होता है और अमुक समय में वह अस्त होता है ऐसा जो सूर्य के उदय और अस्त
"
66
जाव યાવત उदीपाईंमागच्छंति
С.
ક્રમશઃ ઇશાનકાણુ પન્તના ક્ષેત્રभां अस्त याभे छे. अहीं ' जाव ' ( यावत् पहथी नीचेना पूर्वोक्त पानी सभावेश रायेा छे. “प्राचीन दक्षिणमागच्छतः, प्राचीन दक्षिणमुद्गत्य दक्षिण प्रतीचीनमागच्छतः, दक्षिण प्रतीचीनमुद्गत्य प्रतीचीनमुदीचीनं आगच्छतः, प्रतीचीन उदीचीनमुद्गल्य " उत्तरहिशानी पासेना ने अहेश छेतेने (उद्दीचीन.) मने पूर्व हिशानी पासेना अहेशने ( प्राचीन ) हेवामां आवे छे. उत्तर भने पूर्व हिशा वस्ये ઈશાનકાણુ છે, પૂર્વ અને દક્ષિણ દિશા વચ્ચે અગ્નિકાણુ છે, દક્ષિણ અને પશ્ચિમ વચ્ચે નૈૠત્ય કાણુ છે અને પશ્ચિમ અને ઉત્તર દિશા વચ્ચે વાય૨ કાણુ છે.
( અમુક સમયે સૂર્ય ઉગે છે અને અમુક સમયે સૂર્ય આથમે છે, આ પ્રમાણે સૂર્યના ઉદય અને મસ્ત વિષેનું જે કથન છે, તે કથન સૂર્યને દેખ
ܕܕ
ܕܕ