Page Text
________________
भगवतीस्त्रे
९९२
"
asपि मान - माया - लोभेभ्यो निवृत्तानां क्रोधं प्रतिपद्यमानानां तु वहनामेवोपलभेन प्रत्येकं क्रोधकपायिराशीनामनन्ततयाऽत्र एकादीनामनुपलम्भेन भङ्गत्रयासंभवात्, किन्तु 'देवेहिं छभंगा देवेषु क्रोधकपायिदेव विशिष्टवस्वदण्ड के पढ् भङ्गाः वक्तव्याः, त्रयोदशानामपि देवपदवाच्यानाम् असुरकुमारादिदशभवनपति - वानव्यन्तर-ज्योतिषिक - वैमानिकान्तानां मध्ये क्रोधोदयशालिना मल्पतया एक बहुत्वे च सप्रदेशा- प्रदेशत्वयोः संभवेन पूर्वोक्तपभद्रसंभवात् । माणकसाइ - मायाकसाइ - जीव - एगिदियवज्जो तियर्नगो' मानकपायि-माया
6
पायविशिष्ट कोई एक आदि जीव पाया जाता है इस कारण कषायद्वार में जीत्रपद में तीन भंग कहे गये हैं परन्तु यहां पर मान, माया और लोभ से निवृत्त होकर क्रोधकपाय में प्रवृत्त हुए ऐसे अनेक जीव पाये जाते हैं। क्योंकि इन प्रत्येक मानादि कपायवालों में क्रोधकषाय वालों की राशि अनन्त कही गई है इस कारण यहां पर एकादि जीव का उपलंभ नहीं होने के कारण तीन भंग नहीं होते हैं ऐसा कहा गया है । (देवेहि छंगा) किन्तु क्रोध कपायवाले देवों के बहुत्वविषयक द्वितीय दण्डक में ६ भंग कहे गये हैं । असुरकुमार आदि दम भवनपति देवों मैं वानव्यन्तर देवों में, ज्योतिषिक देवों में और वैमानिक देवों में इन तेरह देवपद वाच्य देवों में क्रोधकपाय के उदयवाले देव अल्प पाये जाते हैं - इसलिये एकत्व और बहुत्व में सप्रदेशत्व और अप्रदेशत्व का संभव होने के कारण यहां पूर्वोक्त ६ भंग होते हैं । ' माणकसाई - मायाकसाई जीव एनिदियवज्जो तियभंगो' मानकपायबालों में और माया
જીવ ) તા હાય છે, તે કારણે કપાય દ્વારમાં જીવ પટ્ટમાં ત્રણ ભંગ કહ્યા છે પરંતુ માન, માયા અને લેાલમાંથી નિવૃત્ત થઈને ક્રોધકષાયમાં પ્રવૃત્ત થતા હાય છે વળી માનાદિ પ્રત્યેક કાચાવાળા કરતાં ક્રોધકષાયવાળાની રાશિ અનત કહેલી છે. તે કારણે ક્રોધકષાયવાળા એકદિ જીત્રની પ્રાપ્તિ થતી નથી પણુ એવાં તે અનેક જીવ હેાય છે. તે કારણે અહીં ત્રણ ભગ કહ્યા નથી પણ शोड ४ लौंग उह्यो छे. ( देवेहिं छत्रभंगा ) परंतु अधम्पायनाजा हेवाना महुत्व વિષયક દડકમાં છ ભંગ કહ્યા છે. અસુરકુમાર આદિ દસ ભવનપતિ દેવામાં વાનભ્યન્તર દેવેશમાં, યેતિષિક દેશમાં અને વૈમાનિક દેવેશમાં આ તેર દેવ પદ્ય વાચ્યદેવામાં ક્રોધકષાયના ઉદયવાળા દેવા ઓછાં હોય છે. તે કારણે એકત્વ અને ખહુત્વમાં અપ્રદેશત્વ અને અપ્રદેશત્વના સ'ભવ હાવાને કારણે અહી પૂર્વોક્ત છ ભંગ થાય છે.
| SR No. | 009314 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 1151 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 74 MB |