Page Text
________________
सुधा टीका स्था ५ उ २ सू. ११ व्यवहारस्वरूपनिरूपणम् केवलज्ञानादिपूर्वपर्यन्ते पविध पूर्वस्मिन् सति परेण परेण व्यवहारो न प्रकल्पनीयः, उत्तरोत्तरापेक्षया पूर्वपूर्वस्य सातिशयत्वेन बलीयस्त्वादिति १। यदि तत्र आगमो न स्यात् , तर्हि तत्र यथामकारक श्रुत भवेत् , तेन व्यवहारं प्रस्थापयेत् २। यदि तत्र श्रुतं नो भवेत्तदा आज्ञपा व्यपहार प्रकल्पयेत् ३। आज्ञाया अभावे धारणया ४, तदभावे तु जीतेन व्यवहारं प्रकल्पयेत् । एतनिगम यन्नाह-भागमेन याबद् जीन भागमादि जीतान्तरित्येते.-पञ्चभिः व्याहार प्रस्थापयेदिति सामान्यतो निगमनम् । विशेषतस्तु-यथा यथा तस्य तत्र आगमो यावद् जीतं अप्रधानता है, केवलज्ञानसे लेकर पूर्व पर्यन्तके छह आगमलें भी पूर्व पूर्वके होने पर आगे २ के आगमसे बहार नहीं चलाना चाहिये क्योंकि उत्तर उत्तर की अपेक्षासे पूर्व में सातिशयता होने से अधिक बलवत्ता है, यदि वहां आगम न हो तो फिर जिस प्रकारका वहां श्रुत हो उससे व्यवहार चलाना चाहिये यदि वहाँ श्रुत न हो तो फिर वहां आज्ञासे व्यवहार चलाना चाहिये आज्ञाके अभावमें धारणासे और धारणाके अभाव में जीतसे व्यवहार चलाना चाहिये । यही बात "आगमेन यावत् जीतेन" इस सूत्र द्वारा प्रकटकी गई है, कि आगमसे लेकर जीत तकके पांच व्यवहारोंसे व्यवहार करनेवाला अपना व्यवहार चलावे। इस प्रकारका यह कथन सामान्य उत्सर्ग रूपसे कहा गया है, परन्तु विशेष रूपसे अपवाद रूपसे यह कथन इस प्रकार से भी कहा गया है, कि व्यवहार करनेवाला जस्ता પ્રધાનતા રહેલી છે. કેવળજ્ઞાનથી લઈને પૂર્વ પર્યન્તના છ આગમોમાંથી પૂર્વ પૂર્વનો સદભાવ હોય ત્યારે ઉત્તર ઉત્તરને આધારે વ્યવહાર ચલાવવું જોઈએ નહીં, કારણ કે પાછળના પ્રકારે કરતાં આગળના પ્રકારોમાં સાતિશયતા હોવાથી અધિક બલવત્તા છે. જે આગમને વ્યવહાર શકય ન હોય તે જે પ્રકારના મૃતનો સદ્ભાવ હ ય તે પ્રકારના શ્રી દ્વારા વ્યવહાર ચલાવવું જોઈએ અજ્ઞાના અભાવમાં ધારણ વડે અને ધારણાના અભાવમાં छत 43 ०५२ सावन मे. पात " आगमेन यावत् जीतेन" આ સૂત્ર દ્વારા પ્રકટ કરવામાં આવી છે એટલે કે વ્યવહારિક આગમથી લઇને છત પર્યન્તના પાંચ વ્યવહ રે દ્વારા પિતાને વ્યવહાર (અતિચારોની શુદ્ધિ કરાવવા રૂપ વ્યવહાર) ચલાવવું જોઈએ આ પ્રકારનું આ કથન સામાન્ય ઉત્સગ રૂપે સમજવું, પરંતુ અપવાદ રૂપે અહીં આ પ્રમાણે કહે.
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |