________________
सुघाटीका स्था० ७ सू० ४८ निह्नवस्वरूपनिरूपणम्
समुद्वातेषु पटू असंख्यात सामयिकाः, अन्त्य केवलिसमुद्घातस्त्वष्टसामयिक इति । एते सप्ताऽपि समुद्याताश्चतुर्विंशतिदण्डकेषु मनुष्याणामेव भवन्तीत्याह"मनुस्साणं सत्त" इत्यादि ॥ सृ० ४७ ॥
पूर्वोक्तं समुद्घातादिकं वस्तु जिनैरभिहितम्, जिनाभिहितवस्तुनोऽन्यथामरूपणे च प्रवचनवाह्यता समापतति, प्रवचनवाह्यानां मुख्याश्च निह्नना इति तद्व क्तव्यवामाह
७३५
मूलम् - समणस्स णं भगवओ महावीरस्स तित्यंसि सत्त पत्रयणनिण्हगा पण्णत्ता, तं जहा बहुरया १ जीवपएसिया २ अवत्तिया ३ सामुच्छेइया ४ दोकिरिया ५ तेरासिया ६ अवजिया ७। एएसि णं सत्तण्हं पत्रयणनिहगाणं सत्त धम्मायरिया पण्णत्ता, तं जहा - जमाली १, तसिगुत्ते २ आसाढे ३ आसमित्ते ४ गंगे ५ छउलुए ६ गोडामाहिले ७ । एएसि सत्ताहं पत्रयणनिहगाणं सच उत्पत्तिनगरा पण्णत्ता, तं जहा - सात्थी १ उसमपुरं २ सेयविया ३ मिहिल ४ सुलगातीरं ५। पुरिमंताल ६दसपुर ७ णिण्हग उप्पत्तिनगराई ॥ सू०४८॥ जानना चाहिये । इन सात समुद्घातों में से छह समुद्घात असंरुपात समय के होते हैं । और केवलि समुद्यात आठ समय का होता है । ये सातों ही समुद्यात चतुर्विंशति दण्डकों में से केवल मनुष्यों के ही होते हैं। इसी कारण "मनुस्सा णं सत्त" ऐसा कहा है | सुत्र ४७ ॥
समुद्घात आदि वस्तुएँ केवली जिन भगवान्ने कही हैं अतःजो जिनेन्द्र प्रतिपादित वस्तुओं की प्ररूपणा अन्यथा रूप से करते हैं वे प्रवचन से बाह्य हैं । इन प्रवचन से बाह्य रहे हुए मनुष्यों में मुख्य
આ સાત સમુદ્દાતેમાંના પહેલા ૬ સમુદ્દાત અસખ્યાત સમયના હાય છે, પરન્તુ કેલિ સમુદ્ઘાત આઠ સમયના હાય છે. ૨૪ દંડકના જીવે - માંથી માત્ર મનુષ્ચામાં જ આ સાતે સાત સમુદ્ધાતાના સદ્ભાવ હોય છે. તેથી ४ सूत्ररे "मनुस्साणं सत्त" आ प्रहारनो सूत्रपाठ सहीं उह्यो छे ॥ ४७॥ આ સમુદ્લાત આદિ વસ્તુઓની કૈવલ ભગવાને પ્રરૂપણા કરી છે. જે મનુષ્ય જિનેન્દ્ર પ્રતિપાદિત વસ્તુઓની પ્રરૂપણા અન્યથા રૂપે કરે છે તે