________________
सुधा टोका स्था०७ ०४३ चमरेन्द्रादीनामनीक - तदधिपतिदेव निरूपणम् ७०३ श्वेतो नाटयानीकाधिपति', तुम्बुरुर्गन्धर्वानीकाधिपतिरिति । तथा-ईशानस्य औदीच्येन्द्र विशेषस्यापि सप्तानीकानि सप्तानीकाधिपतयश्च बोध्या । तत्र - लघुपराक्रमः पादातानीकाविपतिः महादायुः पीठानीकाविपतिः, पुष्पदन्तः कुञ्जरानीकाधिपति, महादामपिभानीकाधिपतिः, महामाठरो स्थानीकाधिपतिः महा श्वेतो नाटयानीकाधिपति, रवि र्गन्धर्वानीकाधिपतिरिति । एवमेवशच्युतपर्यन्तानां सर्वेर्पा कल्पेन्द्राणाम् अनीकानि अनीकाधिपतयश्च बोध्या: । तत्र - शक्रवत् सनकुमारब्रह्मशुक्राभिधेयानां दाक्षिणात्येन्द्राणाम्, ईशानवच माहेन्द्रलान्तकदाम है, स्थानीक का अधिपति माठर है, नाटयानीक का अधिपति श्वेत है, एवं गन्धर्वानीक का अधिपति तुम्बुरु है, तथा-उत्तर दिशा के इन्द्र विशेष ईशान के सात अनीक और सात ही अनीकाधिपति कहे गये है. इनमें पratarata का अधिपति लघुपराक्रम है, पीठानीक का अधिपति महावायु है, कुञ्जरानीक का अधिपति पुष्पदन्त है. वृषभानीक का अधिपति महादामर्द्धि है, स्थानीक का अधिपति महामाठर है, नानक का अधिपति महाश्वेन है एवं गन्धर्वानीक का अधिपति रति है, इसी तरह से अच्युत पर्यन्त के सब कल्पेन्द्रों के अनीक और अनीकाधिपति समझना चाहिये इनमें शक की तरह सनत्कुमार, ब्रह्म, शुक्र, इन दक्षिणात्येन्द्रों के एवं ईशान की तरह माहेन्द्र, लान्तक, ઐરાવત, વૃષભાનીકને અધિપતિ દામદ્ધિ, સ્થાનીકના અધિપતિ માઢર, નાટટ્યાનીકના અધિપતિ શ્વેત અને ગન્ધર્વોનીકના અધિપતિ તુચ્છુરુ છે.
ઉત્તર દિશાના ઈશાન નામના ઇન્દ્રની પાસે પણ સાત સેનાએ અને સાત સેનાધિપતિ છે તેની સાત સેનાએનાં નામ શક્રની સાત સેનાએનાં નામ પ્રમાણે જ સમજવા, તે સેનાએના સેનાધિપતિએનાં નામ નીચે પ્રમાણે સમજવા
પદ્માતાનીકના સેનાધિપતિ લઘુપરાક્રમ છે, પીઢાનીકના ( હ્રયદળના ) અધિપતિ મઢાવાયુ છે, તૃષભાનીકના અધિપતિ મહાદામદ્ધિ છે, કુજરાનીકના ( हस्तिनो) अधिपति पुष्पदन्त छे, स्थानी४नो अधिपति भडाभाहर छे, નાટ્યાનીકના અધિપતિ મહાશ્વેત છે અને ગન્ધર્યાંનીકના અધિપતિ રતિ છે. સનત્કુમાર, બ્રહ્મા, અને શુક્ર આ ત્રણ દાક્ષિણાત્ય ઇન્દ્રોની સાત સેનાએ અને સાત સેનાધિપતિઓનાં નામ શકની સાત સેનાએ અને સાત અનીષ્ઠાધિ પતિઓનાં નામ પ્રમાથે જ સમજવા