________________
. . . . . . स्थानानसूने योपिन्मस्तकायाख्दः संश्चेष्टते इति घटः, इति योषिन्मस्तकारोहणपूर्वकं चेप्टायान इति घटशब्दार्थः । ततश्च यथा शब्दार्थस्तथाभूत एव पदार्थः सन् , अन्यथाभूतस्त्वसनित्ययं नयो मनुते ! एवं चायं नयो विशेषेण शब्दार्थपरो भवति । तदुक्तम्- " एवं जहसदत्थो, संतो भूभी तयऽन्नहाऽभूत्रो। - तेणेवं भूयनो, सद्दत्यपरो विसे सेणं ॥ १॥" छाया-एवं यथा शब्दार्थः सन् भूनः, ततोऽन्यथा अभूतः ।
तेन एवम्भूतनयः शब्दार्थपरो विशेपेण ॥ १ ॥ इति । इति सप्तमो नयः ७ - एते सप्तापि नयाः निरपेक्षा । प्रिथ्यानया भवन्ति, सापेक्षास्तु सन्नयाः। के मस्तक पर आरोहण रूप चेष्टा वाला होता है तभी वह घट शब्द का वाच्य होता है, अतः जैप्सा पट'का अर्थ है उसी अर्थवाली यदि वह वस्तु है-तो ही वह उस शब्द के द्वारा कही जा सकती है-उस शब्द का वह वाच्य हो सकती है-इसके विना नहीं हो सकती है, इस तरह से यह नय जिप्स शब्द का जिस क्रिया रूप अर्थ है उस क्रिया से परिणत समय में ही उस शब्द का अर्थ हो सकता है-अन्य समय में नहीं, कहा भी है— एवं जह सदस्यो" इत्यादि।
इस प्रकार के स्वरूपवाला यह सातवां नय है ७ ये सातों ही नय. जय अपने विषय के कथन करने में निरपेक्ष होते हैं - अन्यनयों के विषयों का खण्डन करते हैं और अपने ही विषय का प्रतिपादन ઘટ (ઘડે) સ્ત્રીના મસ્તક પર આરોહણ રૂપ ચેષ્ટાવાળો હોય છે ત્યારે જ તે ઘટ શબ્દને વાચ્ય રૂપ હોઈ શકે છે. તેથી જે પદને અર્થ હોય, એવા જ અર્થવાળી જે તે વસ્તુ હોય, તે જ તેને એ શબ્દ દ્વારા કહી શકાય છે–તે શબ્દને તે વાચ્ય હોઈ શકે છે. તેના વિના તે શબ્દને તે વાચ્ય હોઈ શકતી નથી. આ પ્રકારે જે શબ્દને જે ક્રિયારૂપ અર્થ છે, તે કિયાથી પરિ પુત સમયમાં જ તે શબ્દનો અર્થ થઈ શકે છે, અન્ય સમયમાં થઈ શક્ત सथा. ४थु ५४ , " एवं जह सहत्थो" त्याह- .
આ પ્રકારના સ્વરૂપવાળે આ સાતમે નય છે.
આ સાતે ન જ્યારે પિતાના વિષયનું કથન કરવામાં નિરપેક્ષ હોય છે-અન્ય નાના વિષયનું ખંડન કરે છે અને પિતાના જ વિષયનું પ્રતિપાત,
