Page Text
________________
ઉદ્દઢ
स्थानास
}
लाकारेण संस्थिताः विज्ञेयाः । यद्वा-' छत्रातिच्छत्रं - संस्थान संस्थिताः ' इति पाठः, तत्र छत्रमतिक्रम्य छत्रे छत्रातिच्छत्रं तस्य संस्थानम् = आकारः - छत्रस्य अनागो महान् अतिनचचुरिति तेन संस्थिताः, अयं भात्रः - सप्तमीसप्तरज्जु विस्तृता, पष्ठी पत्ररज्जुप्रमितेत्येके करज्जुदान्या प्रथमा एकरज्जुपमाणेति । एतासां नामानि ' घर्मा वंशा शैला '- इत्यादीनि सप्त, तथा-गोत्राणि - इत्यादि रूपसे कम २ मोटाईवाली हैं- फिर विष्कंभ और आयामक्री अपेक्षा इनका विस्तार अधिक २ घढता गया है इसलिये ये पिण्डलक पृथुसंस्थान संस्थित कही गई हैं। पिंडलक नाम पटकका है, पटलकको भाषामें चङ्गेरी कहते हैं, यह पुष्पोंको रखनेका एक भाजन विशेष है । इस पटलका जैमा पृथुन आकार होता है, इसी तरहका इनका आकार है अथवा छत्राति छनके समान इनका संस्थान आकार उत्तरोत्तर पृथु विनीर्ण पृथुतर कहा गया है, छाला अघस्तन भाग महान होता है, और उपरि तनभाग लघु होता है, ऐसाही संस्थान इनका है, तात्पर्य ऐसा है - सप्तमी पृथिवी सात राजूकी विस्तारवाली है, छठी पृथिवी ६ राजू विस्तारवाली है, पांचवी पृथिवो ५ राजू विस्ता वाली है, चौथी पृथिवी ४ राजू विस्तारवाली है, तीसरी पृथिवी ३ राजू विस्तारवाली है, दूसरी पृथिवी २ राजू विस्तारवाली है, और पहिली पृथिवी १ राजू विस्तारवाली है । इनका नाम घर्मा, वंशा, शैली
છતાં પશુ વિક‘ભ અને આયામ (લખાઈ અને પહેાળાઇ ) ની અપેક્ષાએ તેમના વિસ્તાર ઉત્તરાત્તર વધતા જ જાય છે. તેથી તેમને “ પિ’ડલક પૃથુ સંસ્થાન સ સ્થિત ” કહેવામાં આવી છે. પિ'ડલક એટલે પાલક, તેને હિન્દીમાં “ ચંગેરી ” કહે છે. કુલ ભરવા માટેની વાંસની બનાવેલી ફૂલછાબ માટે અહી આ શબ્દ વપરાયેા છે. તે પાલકને ( ફૂલછાખના ) જેવે પૃથુલ આકાર હાય છે, એ જ પ્રકારના આ પૃથ્વીઓના આકાર હોય છે. અથવા છત્રાતિછત્રના સમાન તેમનેા ઉત્તરેત્તર પૃથુ (વસ્તીણું') અને પૃથુતર કહ્યો છે. છત્રના અધસ્તન લાગવીંસ્તીશું અને ઉપરિતન ભાગ લઘુ હોય છે. એવું જ સસ્થાન ( આકાર ) તે પૃથ્વીએનું છે. તે કારણે સાતમી પૃથ્વીને વિસ્તાર સૌથી વધારે છે. સાતમી પૃથ્વીના વિસ્તાર સ ત રાજૂ પ્રમાણુ, છઠ્ઠી પૃથ્વીના વિસ્તાર છ રાજૂ પ્રમાણ, પાંચમીને વિસ્તાર પાંચ રાજૂપ્રમાણે, ચેાથીને ચાર રાજૂપ્રમાણુ, ત્રીજીનેા ત્રણ રાજૂપ્રમાણુ, ખીચ્છના બે રાજૂપ્રમાણ અને પહેલીના એક રાજૂપ્રમાણ વિસ્તાર છે.
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |