Page Text
________________
• स्थानाङ्गो सम्मूच्छिमा:-सम्मूच्र्छन सम्मूर्छ:-गर्भाधानमन्तरेणैव स्वयं समुत्पत्तिः, यदासमन्ततो देहस्य मूर्छनम् अवयव संयोगः सम्पूर्छः, तेन निवृत्ताः सम्मच्छिमाः= मातापितृसंयोगं विनैव स्वयमुत्पन्नाः पिपीलिका मक्षिका-मत्कोटकादयः . ६॥ उद्भिज्जाः-उद्भियम्भूमि भित्या जायन्ते ये ते तथा-शलभादय इति । सम्पति एतेपामण्डजादीनां सप्तगतिकत्वं सप्तागतिकत्वं च निरूपयितुमाह-'अंडया सत्तगइया ' इत्यादि । अंडजाः पक्षिसादयः सप्तगतिका:-सप्तसु योनिपु गतिः सृत्वा गमनं येषां ते तथा-सप्तसु योनिपु गमनशीलाः सप्तागतिका:-सप्तभ्यो योनिभ्य आगतिः आगमनं येपां ते तथाभूताश्च प्राप्ताः, तद्यथा-अण्डजा
गर्भाधानके विनाही जिनकी स्वयं उत्पत्ति हो जाती है, ऐसे जीव सम्मृच्छिम हैं । अथवा-सप तरफसे देहका जो मूर्छन-अवयव संयोग है वह सम्मूच्छ है, इस सम्मूर्छ से जो उत्पन्न होते हैं वे सम्मूच्छिम हैं मातापिताके संयोग हुए विनाही जो अपने आप उत्पन्न हो जाते हैंऐसे पिपीलिका, (चूंटी) मक्षिका, मकोडा आदि जीव सम्मूर्छिम हैं।६। __जो भूमिको भेद करके उत्पन्न होते हैं ऐसे शलभ आदि जीव
या वनस्पति उद्भिज्ज हैं १७ ___ अब सूत्रकार :इन अण्डज आदिकों की सातगंतिकता
और सात आगतिकताका निरूपण करनेके निमित्त "अंडया सत्त गया" इत्यादि रूपसे कथन करते हैं-इन सातमें जो अण्डज ई-पक्षी, सर्प आदि हैं वे मरकर इन सातोंमें उत्पन्न हो सकते हैं,
(૫) જે જી પરસેવામાંથી ઉત્પન્ન થાય છે તેને સંદિમ કહે છે. જ, લીખ, માકડ વગેરે આ પ્રકારના છ છે.
(૬) ગર્ભાધાન વિના જ જેમની આપોઆપ ઉત્પત્તિ થઈ જાય છે, એવાં જીને સંમૂછિંમ કહે છે. અથવા-બધી તરફથી દેહને જે મૂર્ચ્યુન (અવ સવ સગ) છે તેને સંમૂચ્છ કહે છે. આ સંમૂછે વડે જેઓ ઉત્પન્ન થાય છે તેમને સમૂર્ણિમ કહે છે. માતાપિતાના સંગ વિના જ જે જીવે પિતાની જાતે જ ઉત્પન્ન થઈ જાય છે એવા કીડી, મેકેડા, માખી આદિ જેને સમૂછિમ કહે છે.
(૭) જે જીવે ભૂમિને ભેદીને ઉત્પન્ન થાય છે એવા શલભ આદિ જીને અથવા વનસ્પિતિને ઉદ્વિજ કહે છે.
હવે સૂત્રકાર આ અંડજાદિકની સાત ગતિકતાનું અને સાત આગતિतानु नि३५९ ४२ छ. “ अंडया सत्त गइया" त्याह- .
સર્પ, પક્ષી, આદિ જે અંડજ જીવે છે તેઓ મરીને અંડજ આદિ સાતમાં ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. એટલે કે અંડજ મરીને ફરીથી અંડજમાં
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |