________________
सुधा ठोका स्था०६ सु०३० प्रमादविशिष्टा प्रतिलेखनानिरूपणम्
उदर
पेक्ष्यते सा सम्म । इयमपि वर्जयितव्या । एवमग्रेऽपि ' वर्जयितव्ये ' ति योजनीयम् ॥ २ ॥ तथा तृतीया प्रत्युपेक्षणा- मोशली, प्रत्युपेक्ष्यमाणं यद्व तस्य भागेन यत् तिर्यगूर्ध्वमधो वा संवहनं सा सोशली बोध्येति ॥ ३ ॥ तथाप्रस्फोटना - धूलिधूसरितवत्रस्येव यत्र प्रत्युपेक्षणीयचत्रस्य प्रकर्पेण धूननं सा चतुर्थी | ४ | तथा-व्याक्षिप्ता वस्त्रं प्रत्युपेक्ष्य नागदन्तादौ तस्य वस्रम्य व्याक्षेपण यत्रक्रियते सा । ५ ॥ तथा - वेदिका पष्ठी मृत्युपेक्षणा भवति । इयं हि ऊर्ध्ववेदिका १ अधोवेदिका २ तिर्यग्वेदिका ३ द्विधावेदिका ४ एकतोवेदिके ५ ति पञ्चमकी जाती है वह संमर्दा प्रत्युपेक्षणा है २ यह संमर्दा प्रत्युपेक्षणा भी वर्जनीय है । मोशली - प्रत्युपेक्षणीय ( प्रत्युपेक्षा करने योग्य) इधर उधर संघट्टा करते हुवे जो वस्त्र है उस वस्त्र के भाग से जो तिर्यग् उर्ध्व अथवा अधः संघट्टन है वह मोगली प्रत्युपेक्षणा है यह मोशली प्रत्युपेक्षणा भी वर्जनीय है। प्रस्फोटना - धूलि से सरित हुए व की तरह प्रत्युपेक्षणीय वस्त्र का जो जोर से झटकारना है वह प्रस्फोना प्रत्युपेक्षणा है यह प्रत्युपेक्षणा भी वर्जनीय है । वस्त्र की प्रत्युपेक्षा करके जो नागदन्त आदि पर खूंटी आदि के ऊपर उस वस्त्र का टांग देना जिस प्रत्युपेक्षणा में होता है ऐसी वह प्रत्युपेक्षणा व्याक्षिप्ता प्रत्युपेक्षणा है यह प्रत्युपेक्षणा भी वर्जनीय है। छट्ठी प्रत्युपेक्षणा वेदिका है यह वेदिका वेदिका १ अधोवेदिका २ तिर्यग्वेदका ३ द्विधावे. दिका ४ और एकतोवेदिका के भेद से ५ प्रकार की इनमें दोनों ઉપધિની ઉપર બેસીને જે પ્રત્યુપેક્ષવુા ( પલેણા ) કરાય છે તેનુ નામ સંમર્દા પ્રત્યુશૈક્ષણુા કહે છે. આ પ્રકારની પ્રત્યુપેક્ષણા પશુ વ′નીય છે
મૈાશલી પ્રત્યુપેક્ષણા—પ્રત્યુપેક્ષણીય જે વસ્ત્ર છે, તે વસના ભાગ વડે તે તિગૂ, ઉર્ધ્વ અથવા અધ સ‘ઘટ્ટન છે, તેનુ નામ મેઘલી પ્રત્યુપેક્ષણા છે. તે મેાશલી પ્રત્યુપેક્ષણા પણ વજનીય છે.
પ્રસ્ક્રાટના પ્રત્યુપેક્ષણા—ધૂળવાળા વઅને જેમ ઝાટકારવામાં (ખ ખેરવામાં) આવે છે તેમ પ્રત્યુપેક્ષણીય વસ્રને જોરથી જે ઝટકારવામાં આવે છે તેવુ નામ પ્રસ્ફોટના પ્રત્યુપેક્ષા છે. તે પ્રત્યુપેક્ષણા પણુ વજ્રનીય છે.
વ્યાક્ષિક્ષા પ્રત્યુપેક્ષણા-વજ્રની પ્રત્યુપેક્ષણા કરીને વસ્ત્રને ખીંટી આદિ પર ટાંગી દેવાનુ કાર્ય જે પ્રત્યુપેક્ષણામાં થાય છે, તે પ્રત્યુપેક્ષણાને વ્યાક્ષિસા પ્રત્યુપેક્ષણા કહે છે તે પ્રકારની પ્રત્યુપેક્ષ]ા પશુ વજ્રનીય છે.
વેદિકા પ્રત્યુપેક્ષણા—વેદિકા પ્રત્યુપેક્ષણાના નીચે પ્રમાણે પાંચ પ્રકાર थडे छे(१) ७६ वेाि, (२) अधोवे, (3) तिर्यग वेहि:, (४) दिवा येहि भने (५) सेतो हिम
1