Page Text
________________
सुधा टीका स्था०५ उ २ सू ३ गुरुप्रायश्चित्तनिरूपणम् छमस्थाः केचित् अनुद्घातिका भवन्तीति अनुद्घातिकानां पञ्च स्थानानिप्राह
मूलम्-पंच अणुरघाइया पण्णत्ता, तं जहा-हत्थकम्मं करेमाणे १, मेहुणं पडिसेवमाणे २, राईभोयणं भुंजमाणे ३, सागारियं मुंजमाणे ४, रायपिडं मुंजमाणे ५ ॥ सू० ३॥
छाया–पञ्च अनुद्घातिकाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-हस्तकमकुर्वाणः १ मैथुनं पतिसेबमानः २ रात्रिभोजनं भुञ्जानः ३ सागारिकपिण्डं शुञ्जानः ४, राजपिण्ड भुजानः ५॥ मू० ३ ।।
टीका-पंच अणुग्घाइया' इत्यादि
अनुद्घातिकाः-उद्घात लघूकरणं, स न विद्यते यस्य प्रायश्चित्तरूपतपोविशेषस्य तत् अनुयातं-गुरु प्रायश्चित्तम् , तदस्ति येषां प्रतिसेवनाविशेषवशात्तेऽनुद्घातिकाः ते च पञ्चसंख्यकाः प्रज्ञप्ता । तद्यथा-' हस्तकमकुर्वाणः' इत्यादि। पांचवां कारण ऐसा है, कि वर्षाक्षेत्रसे बाहर वर्तमान आचार्य या उपाध्याय हों और वे रोगग्रस्त हो गये हों तो ऐसी स्थितिमें उनकी वैयावृत्ति करनेके लिये साधुका बाहर जाना कल्पित कहा गया है ५।२।
कितनेक छमस्थ अनुद्घातिक होते हैं। अतः अब सूत्रकार उन अनुदूघातिकों के पांच स्थानोंका निरूपण करते हैं_ 'पंच अणुग्घाइया पण्णत्ता' इत्यादि सूत्र ३ ॥
टीकार्थ-उद्घात शब्दका अर्थलघु करनाहै, यह लघुकरण रूप उद्घात जिस प्रायश्चित्त रूप तपविशेषका नहीं होता है, ऐसा वह गुरु प्रायश्चित्त प्रतिसेवना विशेषके वशसे जिनको होता है, वे अनुदधातिकहें। ये अनुद्घातिक पांच प्रकारके होते हैं-एक हस्तकर्मको करनेवाले १ दूसरे
(૫) સાધુઓએ અમુક ક્ષેત્રમાં વર્ષાવાસ કર્યો હોય, અને તે ક્ષેત્રની બહારના કેઈ ક્ષેત્રમાં રહેલા આચાર્ય અથવા ઉપાધ્યાય બીમાર થઈ જાય, તે એવી પરિસ્થિતિમાં તેમનું વૈયાવૃત્ય (સેવા) કરવા માટે સાધુને વિહાર ४२३। ४६च्य गाय छे. ॥ सू. २ ॥
કેટલાક છવસ્થ અનુદ્દઘાતિક હોય છે. હવે સૂત્રકાર તે અનુવાતિ કેના पांय स्थानानु नि३५ छ-"पंच अणुग्घाइया पण्णत्ता " त्याह
ટીકાર્થ–“ઉદ્દઘાત” એટલે “લઘુ કરવું આ લઘુકરણ રૂપ ઉદ્ઘાત જે પ્રાયશ્ચિત રૂપ તપવિશેષને થતું નથી એવુ તે ગુરુ પ્રાયશ્ચિત્ત પ્રતિસેવના વિશેષના પ્રભાવથી જેમને થાય છે, તેમને અનુદ્દઘાતિક કહે છે. તે અનુદ્ધાતિક નીચે પ્રમાણે પાંચ પ્રકારના હોય છે—(૧) હસ્ત કર્મ કરનારા, (૨) મિથુનનું સેવન
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |