Sthanang Sutram Part 04

SR No.: 009310
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1965
Total Pages: 773
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sthanang
File Size: 43 MB

Page 306

स्थानाङ्गसूत्रे
*
टीका - सोहम्मीसाणेसु णं ' इत्यादि-
1
व्याख्या स्पष्टा । नवरम्-अवध्नन्, वघ्नन्ति, अत्स्यन्ति, एषां पदानां शरीरादितया पुद्गलानां वन्धनं कृतवन्तः कुर्वन्ति करिष्यन्ति चेत्यर्थः । नैरयिकाणामित्र सर्वेषां चतुर्विंशतिदण्ड कोक्तानां पञ्चवर्णपश्ञ्चरसात्मकपुद्गलबन्धनं भवति । तदुक्तम् -' एवं जात्र वैमाणिया ' इति ॥ सू० ३१ ॥
कथित यथावस्थित भाव ऊर्ध्वलोक आदिकों में होते हैं उनमें सौधर्मादकों यथावस्थित भावोंको लेकर तीन सूत्र, तथा नारकादिसे लेकर वैमानिक तक चौवीस दण्डको यथावस्थित भावोंको लेकर २४ सूत्र सूत्रकार कहते हैं- 'सोहम्मीसाणेस' इत्यादि लू० ३१ ॥
arate-arधर्म ईशान कल्पोंके विमान पांच वर्णों वाले कहे गये हैं । जैसेकृष्णवर्णवाले, नीलवर्णवाले, लालवर्णवाले, पीतवर्णवाले, शुक्ल वर्णवाले सौधर्म और ईशान इन दो कल्पों में जो विमान हैं वे ऊंचाई में पांचसौ पांचसौ योजन के हैं - अर्थात् उनकी ऊचाई पांचसौ योजन की है । ब्रह्म लोक और लान्तक इन दो कल्पोंके देवोंका भवधारणीय शरीर उत्कृष्ट से पाँच रत्नि प्रमाण ऊंचा है, नैरयिक जीवोंने पांच वर्णावाले पुलोंका पांच साल का बन्ध किया है, अब भी वे ऐसेही पुगलोंका बन्ध करते हैं, और भविष्यकाल में भी वे ऐसेही पुगलोंका बन्ध करेंगे । पांच वर्णों वाले पुद्गलों उन्होंने कृष्णवर्ण के पुद्गलोंसे लेकर यावत् शुक्ल
ઉપયુ ક્ત યથાવસ્થિત ભાવ ઉર્ધ્વલક આફ્રિકામાં હાય છે. ઉવ લેાકમાં આવેલા સૌધર્માદિકના યથાવસ્થિત ભાવાનુ` ત્રણ સૂત્રેા દ્વારા અને નારકાઢિ કાના યથાવસ્થિત ભાવાનું ૨૪ સૂત્ર દ્વારા સત્રકાર નિરૂપણ કરે છે— सोहमीसा " इत्यादि
66
સૌધમ અને ઈશાન કલ્પાનાં વિમાના પચ વધુ વાળાં કહ્યાં છે. એટલે કે તે વિમાના કૃષ્ણ વવામાં, નીલ વણવાળાં, લાલ વણુવાળાં, પીત વધુવાળાં અને શુકલ વર્ચુ વાળાં હાય છે. સૌધમ અને ઈશાન કલ્પામાં જે વિમાને છે તેમની ઊઁચાઈ ૫૦૦ ચૈાજનની છે. બ્રહ્મàા અને લાન્તક કપાના દેવાના ભવધારણીય શરીરની ઉત્કૃષ્ટ ઊંચાઈ પાંચ નિપ્રમાણુ ( પાંચ હાથની) છે.
નારક જીવાએ પાંચ વર્ણવાળા પુàાને અને પાંચ રસેાવાળા પુદ્ગલેના અન્ય કર્યો છે, હાલમાં પણ તેએ એવા જ પુદ્ગલેના અન્ય કરે છે અને ભવિષ્યમાં પણ તેઓ એવા જ પુદ્ગલેના અન્ય કરશે. આ કથનનુ તાત્પર્ય એ છે કે તેમણે કૃષ્ણથી લઇને શુકલ પર્યંન્તના પાંચ વર્ણવાળા પુદ્ગલાના