Page Text
________________
כי
सुधा टीको स्था०५ ३०३ सू० १८ जीवस्वरूपनिरूपणम्
२४३ સ્ટેફ पञ्चगतिकाः - पञ्चतु गतिः = गमनं येषां ते तथा, पञ्चागतिका - पञ्चभ्य आगतिः = आगमनं येषां ते तथासूताश्च प्रज्ञप्ताः । तत्र एकेन्द्रियाणां पञ्चागतिकत्वमादतथा - एकेन्द्रियेषु = एकेन्द्रियाणां मध्ये एकेन्द्रिय उत्पद्यमानः = ए केन्द्रियत्वेन जायमानो जीवः एकेन्द्रियेभ्यो यावत् पञ्चेन्द्रियेभ्यो वा = एकेन्द्रियादि पञ्चेन्द्रि यान्तानां मध्ये कुतश्रिदागत्य उत्पद्यते = जायते । इत्थं पञ्चागतिकत्वमुक्त्वा सम्मति पञ्चगतिकत्वमाह -' से चेवणं' इत्यादिना । स एव खलु एकेन्द्रियःय एकेन्द्रियादेः कस्माचिदपि समागत्य एकेन्द्रियत्वेन समुत्पन्नः स एव एकेन्द्रियो जोत्र एकेन्द्रियत्वं विपनहत्= परित्यजन् एकेन्द्रियतया वा यावत् पञ्चेन्द्रियतया वा गच्छतीति । एवमेत्र दीन्द्रियत्रीन्द्रियचतुरिन्द्रियपञ्चेन्द्रियाणां पञ्चागतिकत्वं पञ्चगतिकत्वं च बोध्यमिति । अथ सर्वजीवानां पञ्चविधत्वं प्रकारद्वयेन माहएकेन्द्रिय जीव हैं । ये जीव पंचगतिक होते हैं-पांच गतियों में जिनका गमन होता है वे पंचगतिक हैं तथा पांच गतियों से जिनका आगमन होता है वे पंचागनिक हैं | एकेन्द्रियों में उत्पद्यमान कोई जीव एकेन्द्रिय से आकर, द्वीन्द्रिय से आकर इन्द्रियसे आकर, चौइन्द्रियसे आकर और पचेन्द्रिय से आकर इस तरह किसी भी इन्द्रियवाले जीवोंमें से आकर - एकेन्द्रिय जीवरूपसे उत्पन्न हो सकता है । इसी तरहसे एकेन्द्रिय जीव मरकर एकेन्द्रिय जीव से लेकर पञ्चेन्द्रिय जीवों तक उत्पन्न हो सकता है । अर्थात् एकेन्द्रिय जीव मरकर एकेन्द्रिय रूप से भी उत्पन्न हो सकता है, यावत् वह पंचेन्द्रिय रूप से भी उत्पन्न हो सकता है। इसी तरहले द्वीन्द्रिय जीव, तेइन्द्रिय जीव, चौइन्द्रिय जीव और पंचेन्द्रिय जीव इनमें भी पच आगतिकता और पंच गतिकता जाननी चाहिये " पंचविहा सव्व
ન્દ્રિય જીવે કહે છે. તેએ પચગતિક હોય છે અને પચારિક હૈ ય છે. પાંચ ગતિએમાં જેમનુ' ગમન થાય છે, તે જીવાને પંચગતિક કહે છે. પાંચ ગતિમાં જેમનુ આગમન થાય છે તેમને પંચાગતિક કહે છે. એકે ન્દ્રિયેમાં ઉત્પન્ન થતે જીવ એકેન્દ્રિયામાંથી દ્વીન્દ્રિયમાંથી, ત્રિન્દ્રિયમાંથી, ચતુરિન્દ્રિયે માથી કે પચેન્દ્રિયામાથી, આ રીતે પા૨ે પ્રકારના જીવામાંથી આવીને એકેન્દ્રિય જીવ રૂપે ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. એ જ પ્રમાણે એકેન્દ્રિય જીવ મરીને એકેન્દ્રિયથી લઇને પચેન્દ્રિય પન્તના જીવામાં ઉત્પન્ન થઈ જાય છે એટલે કે એકેન્દ્રિય જી મરીને એકેન્દ્રિય જીવ રૂપે પશુ ઉત્પન્ન થાય છે, દ્વીન્દ્રિય જીવ રૂપે પણ ઉત્પન્ન થાય છે, ત્રીન્દ્રિય, ચતુરિન્દ્રય અથવા પ"ચેન્દ્રિય જીવરૂપે પણ ઉત્પન્ન થાય છે એ જ પ્રમાણે ઢીન્દ્રિયેળાં, ત્રન્દ્રિયમાં, ચતુ રિન્દ્રિયેટમાં, અને પ'ચેન્દ્રિયામાં પણ પચ ગતિકતા અને ૫ચ આગતિકતા
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |