________________
सुधा टीका स्था०५ उ०३ सू० ५ अचेलस्य प्रशसन्धाननिरपणम् २३५ ___अनन्तरमने पञ्चविधो बनीपकः प्रोक्तः । स च साध्वाभासो न तु साधुः । साधुश्व अचेल एर भवतीति अवे ठत्वस्य पश्च प्रशसा स्थानानि प्राह--
मूलम्-पंचहिं ठाणेहिं अचेलए पसत्थे भवइ, तं जहाअध्यापडिलेहा १, लापविए पलत्थे २, रूबे वेसाणिए ३, तवे अशुषणाए ४, बिउले इंदियनिग्गहे ५ ॥ सू० १५॥ छाया-पञ्चभिः स्थानरचेलका प्रशस्तो भवति तद्यथा-अल्पा प्रतिलेखा १,लाघविकप्रशस्तम् २,ख्यं वैश्वासिकम् ३, तपः अनुज्ञातम् ४, विपुल इन्द्रिय निप्रदः ५।१५।
टीका--'पंचहि ठाणेहिं ' इत्यादि--
अचेलका-न सन्ति चेलानि-वस्त्राणि यस्य सः । स च निनकल्पिकस्थविरकलिकभेदेन द्विविधः । तत्र जिनकल्पिकस्याचेलत्वं चेलाभावादेव । स्थविरकल्पिमस्तु अत्यल्पमूल्यकपरिमितजीणेमलिन-वस्त्रधारकः। अचेलकत्वं चास्य ____अनन्तर सूत्र में जो पांच प्रकारके वनीपक कहे गये हैं, सो वनीपक साध्या भासरूप होते हैं, सच्चे साधु नहीं होते हैं। क्योंकि सत्य साधु जो होता है, वह तो अचेलही होता है, इसलिये अब सूत्रकार अचेलताके पांच प्रशंसा स्थानोंका कथन करते हैं-- .
पंचहिं ठाणेहिं अचेलए इत्यादि सूत्र १५ ॥
टीकार्थ--जिसको वस्त्र नहीं होते हैं, वह अचेलक है, यह अचेलकजिन कल्पिक और स्थविरकल्पिकके भेदसे दो प्रकारका होता है. इनमें चेलके अभावसे जिनकल्पिको अचेलता है । तथा जो स्थविरकल्पिक हैं, उनमें जो अचेलता आती है, वह अत्यल्प मूल्यवाले परि
આગલા સૂત્રમાં વનપકના પાંચ પ્રકારનું નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું. તે વનપક સાચા સાધુ હોતા નથી–તેઓ તે સાધુ હોવાને ભાસ જ કરાવે છે સાચે સાધુ તે અચેલ (વરહિત) જ હોય છે. તેથી હવે સૂત્રકાર સેલના પાંચ પ્રશંસાસ્થાનું કથન કરે છે.
“पंचहिं ठाणेहि अचेला" या:
જેમને વસ્ત્ર હતાં નથી તેમને અલક કહે છે. તે અલકના નીચે પ્રમાણે બે પ્રકાર કા છે– (૧) જિનકદ્વિપક અને (૨) વિર કપિક. ચેલ (વસ્ત્ર) ના અભાવને લીધે જિનપિકમાં આવેલા કડી છે. સ્થવિર કહિ૫કોમાં અપમૂઘવ ળાં, પરિમિત, જીર્ણશી અને મલિન વસ્ત્રોને ધારણ કરવાને
