Page Text
________________
स्थाना
१७०
कालं तिष्ठति, केवलिनां तु एकं समयम् । यदा च वस्तुनः सामान्यतया परि च्छेदस्तदायाकार उपयोगो भवति । अयमपि छमस्थानामन्तर्मुहूर्त्त तिष्ठति, केवलिनां तु एकं समगम् | अत्रेदं बोध्यम्-छद्मस्थानां माकारोपयोगकालोडना • कारोपयोगकालादसंख्गुणः पर्यायपरिच्छेदकतया चिरकालगलनाछरथानां तथा स्वाभाव्यात् । उपयोगी गुणो धर्मोयस्य स तथा साकारानाकाररूपचैतन्यधर्मयुक्त इत्यर्थः । इतिचतुर्थोऽतिकायः । तथा-पुस्तिकायः पञ्चवर्णः शुका दिपञ्चवर्णयुक्तः, पञ्चरसः = मधुरादि पश्ञ्चरससंपन्नः, द्विगन्धः तुरभिदुरभिगन्धद्वययुक्तः, अष्टस्पर्श = मृदुकर्कशाद्य विधस्पर्श सठितः, रूपी मूर्तः, अजीवः = अचेतनः । तथा - शाश्वतः अवस्थितो लोद्रव्यं च । स पुनर्द्रव्यादिभेदैः पञ्चविधः । तत्र
तक रहता है, और केवलियोंको एक समय तक रहता है, यहाँ ऐसा समझना चाहिये-छझस्थोंके साकारोपयोगका काल अनाकारोपयोग कालसे असंख्यात गुणा है, क्योंकि पर्यायोंको जानने के रूपमें इसका चिरकाल गल जाता है, क्योंकि छद्मस्थोंका ऐमाही स्वभाव होता है, उपयोग है, गुणधर्म जिसका ऐसा यह जीव है, अर्थात् यह जीव साकार अनाकाररूप चैतन्य धर्म से युक्त है तथा - पुद्गलास्तिकाप शुक्लादि पांच वाला है, मधुरादि पांच रसोंवाला है, सुरभि दु रभिरूप दोनों गन्धवाला है, और मृदु कर्कश आदि आठ प्रकार के स्प शिवाला है, रुपी है, मूर्त है, अजीव अचेतन है, तथा शाश्वत अवस्थित है, और लोकद्रव्य है, लोक भरमें यह व्यापक है, यह पुद्गलास्तिकाय द्रव्यादि के भेद से पांच प्रकारका है, पकी अपेक्षा यह पुद्गलास्तिकाय अनन्त द्रव्यात्मक है क्षेत्र की अपेक्षा यह लोकप्रमाण है, સાકાર ઉપયેગને સદ્ભાવ છદ્મસ્થ જીવેામાં એક અન્તસૂત પન્ત રહે છે અને કૈવલીએમાં એક સમય પન્ત રહે છે અહીં એવુ સમજવું જોઇએ કે છદ્મસ્થાને સાકાર પચેગનેા કાળ અનાકારેાપયેાગના કાળ કરતાં અસખ્યાત ગળેા છે, કારણ કે પાંચાને જાણવામાં તેને ચિરકાળ વ્યતીત થઈ જાય છે, કારણ કે છદ્મસ્થાના એવા જ સ્વભાવ હોય છે આ જીવ ઉપયાગરૂપ ગુણધવાળા છે, એટલે કે આ જીવ સાકાર અનાકાર રૂપ ચૈતન્યધમ થી યુક્ત છે. પુદ્ગલાસ્તિકાયનું સ્વરૂપ આ પ્રકારનું છે—પુદ્ગલાસ્તિકાય શુકલ આદિ પાંચ વર્ઘાથી, મધુર આદિ પાંચ રસેાથી, સુરભિ અને દુરભિ રૂપ એ ગન્ધાથી અને મૃદું, કશ આદિ આઠ પ્રકારના સ્પર્શથી યુક્ત હોય છે. તે રૂપી-મૂત છે, અજીવ–અચેતન છે, શાશ્વત અવસ્થિત છે અને લેાકદ્રવ્ય છે. એટલે કે સમસ્ત લેાકમાં વ્યાપેલુ છે. દ્રવ્યાદિના ભેદથી તે પુદ્ગલાસ્તિકાયના પાંચ ભેદ
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |