Page Text
________________
.स्थानाक्षे वन्धाभावादिति । इति प्रथमं स्थानम् १। तथा-अर्हत्पज्ञप्तस्य धर्मस्य-श्रुतचारिप्रात्मकस्य अवर्ण=" प्राकृतभापानिवद्धन श्रुतेन किम् ? चारित्राद् दानमेव श्रेयः, किं चारित्राराधनेने " त्यादि रूपेण निन्दां वदन् जीवो दुर्लभबोधिता सम्पादक फर्म प्रफरोतीति । तदाक्षेपनिरासस्तु एवं वोध्या, तथाहि-श्रुतस्य प्राकृतमाषा निवद्धत्वं स्त्रीवालकादीनामपि सुखेनावबोधार्थम् । निर्वाण पति चारित्रस्य साक्षादुपकारित्वं दानस्य तु परम्परया, इत्थं च दानात् चारित्रमेवश्रेय इति । इति द्वितीयं प्रकारका यह प्रथम स्थान है । दूसरा स्थान ऐसा है कि अर्हन्त प्रज्ञप्त श्रुत चारित्र रूप धर्म का अवर्णवाद करना इससे भी जीव दुर्लभ योधिताके सम्पादक कर्मका बन्ध करता है, इस प्रकारका अवर्णवाद करनेवाला जीव ऐसा कहता है, कि शुत तो प्राकृत भाषामें निबद्ध है, उससे हमें क्या लाभ है ? चारित्रकी अपेक्षा दान देनाही. श्रेयस्कर है, चारिनाराधनसे क्या लाभ होता है, इस प्रकारसे केवलि प्रज्ञप्त श्रुत चारित्र रूप धर्मका अवर्णवाद करनेवाला जीव दान मोहनीय कर्मका बन्ध करता है, यह दर्शनमोहनीय कर्मयोधिकी प्राप्तिको दुर्लभ बनाता है, इसके द्वारा कृत आक्षेपका निरास इस प्रकारसे समझना चाहिये-श्रुत जो प्राकृत भाषामें निबद्ध हुए हैं, सो उसका कारण ऐसा है, कि वेस्त्री
और चालकों तकको भी अच्छी तरहसे समझ में आजावे इसलिये प्राकृत भाषामें निबद्ध किये गये हैं। निर्वाणके प्रति चारित्रमें साक्षात् ન હતી. આ રીતે અહંત પ્રભુ થયા જ નથી એ માન્યતા ધરાવનાર તેમને 'અવર્ણવાદ કરે છે.
બીજું કારણ--અહંત પ્રાપ્ત કૃતચરિત્ર રૂપ ધર્મને અવવાદ કરનાર જીવ પણ દુર્લભ બોધિતાના ઉત્પાદક કમને બન્ધ કરે છે. આ પ્રકારને અવર્ણવાદ કરનાર જીવ એવું કહે છે કે શ્રુત તે પ્રાકૃત ભાષામાં નિબદ્ધ છે. એવા શ્રતથી શું લાભ થવાને છે ? ચારિત્ર કરતાં તે દાન દેવું જ વધારે શ્રેયસ્કર છે. ચારિત્રની આરાધનાથી શો લાભ થવાને છે? આ પ્રકારે થતચારિત્ર રૂપ ધર્મને અવર્ણવાદ કરનારે જીવ દશન મેહનીય કર્મને બધ કરે છે. તે દર્શન મેહનીય કર્મ બેધિની પ્રાપ્તિને દુર્લભ બનાવી નાખે છે. તેમની આ દલીલનું નિરાકરણ આ પ્રમાણે કરી શકાય છે.
શ્રતને પ્રાકૃત ભાષામાં નિબદ્ધ કરવા પાછળનો આશય એ છે કે એમ કરવાથી સ્ત્રીઓ અને બાલકે પણ તેને સારી રીતે સમજી શકે છે, 'નિર્વાણની
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |