________________
५७८
अथ दान्तिक स्त्रीसूत्रम्
"
'एवामेव चत्तारि इत्थोओ " इत्यादि - एवमेव- कूटाऽऽकारशाला वदेव, स्त्रियः चतस्रः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - गुप्ता - परिवारवेष्टिता गेहमध्यगता वस्त्राऽच्छादिवाङ्गी गूढस्वभावावा, सैव पुनर्गुप्तेन्द्रिया - अनुचिताऽऽचरणान्निवर्तितेन्द्रिया, एका-काचित् स्त्री भवति, शेषभङ्गेष्वप्येवमेव यथावदर्थः स्वयमृह्यः । सू० ३६ । अनन्तरं गुप्तेन्द्रियत्वमुक्तं तत्रेन्द्रियाणि चावगाहनाऽऽश्रयाणीत्यवगाहनां निरूपयितुमाह
प्र
-pr
1
स्थान सूत्रे
मूलम् - चउविहा ओगाहणा पण्णत्ता, तं जहा दव्वोगा हणा १, खेत्तोगाहणा २, कालोगाहणा ३, भावोगाहणा पासू. ३७
छाया - चतुर्विधा अवगाहना प्रज्ञप्ता, तद्यथा - द्रव्यावगाहना १, क्षेत्रावगाः 'इना २, काळावगाहना ३, भावावगाहना ४। सू० ३७ ।
4
वेष्टित होती है, बा - घरके भीतर रहती है, या अच्छे-२ वस्त्रों से आच्छादित रहती है अथवा - गुढ स्वभाववाली होती है । ऐसी वह स्त्री गुप्ता स्त्री है और वह स्त्री अनुचित आचरणसे निवर्तितइन्द्रियवाली होती हुई गुप्तेन्द्रिया कही गई है। यह प्रथम भङ्ग है, बाकी तीन भङ्ग उद्भावित कर लेना चाहिये। जैसे- गुप्ता अगुप्तेन्द्रिया २, अगुप्ता गुप्ते. न्द्रिया ३ अगुप्ता अगुप्तेन्द्रिया ४ || सू० ३६ ॥
"
इन्द्रियां अवगाहना वाली होती हैं, अतः - अब सूत्रकार अवगाहना का निरूपण करते हैं । " चउव्विदा ओगाहणा पण्णत्ता " इत्यादि । પરિવષિત પણ હાય છે અને ખંધ દ્વારવાળી પણુ હાય છે, તેમ કાઈ ઔ शेवी होय छे। ने परिवार, स्माहिथी वेष्टित होय छे, अथवा धरनी अधर् રહે છે, અથવા સુન્નર સુંદર વોથી આચ્છાદિત રહે છે. અથવા ગૂઢ સ્વભાववाणी, होय छे, मेथी, ते खी, गुप्ता श्री उडेवाय छे, अने ते श्री अनुचित આચરણ દ્વારા નિવૃતિંત ઇન્દ્રિયાવાળી પણ બનેલી હોય તે તેને ગુપ્તેન્દ્રિયા પણ કહી શકાય છે.. આ ગુપ્તા ગુપ્તરૂપ પહેલા વિકલ્પ સમજવા, બાકીના જે ત્રણ ભાંગા છે, તેમના ભાવાર્થ પણ આ પ્રથમ ભાંગાને આધારે સમજી લેવા, બીજો ભાંગેા-ગુપ્તા અગ્રુપ્તેન્દ્રિયા, ત્રીજો ભાંગેા-અનુષા ગુપ્તેન્દ્રિયા मने, योथ्रो लांगो–अगुप्ता अगुप्तेन्द्रिया ॥ सू. उहु ॥
ઇન્દ્રિયા અવગાહનાવાળી હાય છે, તેથી હવે સૂત્રકાર અવગાહનાનું नि३५णु४रे छे, " चव्विा ओगाहणा पण्णत्ता " त्याहि