________________
सुधा टीका स्था०४ उ०१ सू०३२ सदृष्टान्तदार्शन्तिकपूर्वकमन्तरसूत्रम् दृष्टान्तदाष्टन्तिम दर्शनपूर्वकमन्तरसूत्रमाह
५५९
मूलम् - चउठिवहे अंतरे पण्णत्ते, तं जहा- कांतरे १, पम्हंतरे २ लोहंतरे ३, पत्थरंतरे ४ | एवामेव पुरिसस्स वा इत्थिए वा चउव्विहे अंतरे पण्णत्ते, तं जहा - कट्टंतरसमाणे १, पम्हंतरसमाणे २, लोहतरमाणे ३, पत्थंतरसमाणे ४ । सू० ३२ ।
छाया - चतुर्विधमन्तरं प्रज्ञप्तम्, तद्यथा - काष्ठान्तरं १. पक्ष्मान्तरं २, लोहान्तरं ३, प्रस्तरान्तरम् ४। एवमेव पुरुषस्य वा स्त्रिया वा चतुर्विधमन्तरं प्रज्ञप्तम्, तद्यथा - काष्ठान्तरसमानः १, पक्ष्मान्तरसमानः २, लोहान्तरसमानः ३, प्रस्तरान्तरसमानः । सू० ३२ ॥
टीका - " चउबिहे अंतरे " इत्यादि - चतुर्विधमन्तरं - भेदः, मज्ञप्तम्, तद्यथाकाष्ठान्तरं -काष्ठयोरन्तरं यथा-एकं चन्दनादिरूपम् अन्यद् वर्बुरादिरूपम् १, पक्ष्मान्तरं - यथा - एकं पक्ष्म - अर्कतूलादिरूपमपरमुष्ट्राजादि पक्ष्म ( रोम ) रूपम् उत्पत्ति होती है, इस तरह दर्शन भाषण श्रवण स्मरण ये हास्य कारण होते हैं || सू० ३१ ॥
अब सूत्रकार दृष्टान्त दान्तिक प्रदर्शक अन्तर सूत्रका कथन करते हैं। चच्चिहे अंतरे पण्णत्ते " इत्यादि
अन्तर चार प्रकारका कहा गया है। जैसे-काष्ठान्तर १, पक्ष्मान्तर २, लोहान्तर ३, और प्रस्तरान्तर ४ । भेदका नाम अन्तर है । दो काष्ठोंके जो अन्तर है वह काष्ठान्तर है, जैसे-एक बबूल वगैरहका काष्ट और चन्दन आदि वृक्षका अन्तरही काष्ठान्तरसे यहां गृहित हुवा है | पक्ष्मકરવાથી આ રીતે દર્શન, ભાષણ, શ્રવણુ અને સ્મરણુરૂપ ચાર કારણેાથી હાસ્ય उत्पन्न थाय छे. ॥ सू ३१ ॥
""
હવે સૂત્રકાર દૃષ્ટાન્ત અને ક્રાન્તિકના પ્રદેશ નપૂર્વક અન્તરસૂત્રનું કથન मुरे " चउव्विद्दे अंतरे पण्णत्ते " इत्यादि
अ ंतरना नीथे प्रभारी यार अअर उद्या छे -- (१) अष्ठान्तर, (२) पक्ष्मा. ન્ત, (૩) લેાડાન્તર અને (૪) પ્રસ્તરાન્તર લેવુ' નામ અતર છે. એ કાણો વચ્ચેનું જે અતર છે તેને કાષ્ઠાન્તર કહે છે જેમકે માવળ આદિ વૃક્ષના અને ચન્દ્રનાદિ વૃક્ષના એ કાછો વચ્ચેના અંતરને અહીં કાણાન્તર કહેવામાં
