________________
दुघा टीका स्था० ४ ३०१ V० ४ पोटष्टान्तेन पुरुषादिनिरूपणम् ३९५
मूलम्-चत्तारि वस्था पण्णता, तं जहा-सुद्धे णामं एगे सुद्धे १, सुद्धे मासं एगे असुद्धे२, असुद्धे णामं एगे सुद्धे३, असुद्धे णामं एगे असुद्धे ४।। ___ एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पण्णता, तंजहा-सुद्धे णामं . एगे सुद्धे चउभंगोठा एवं परिणयरूवे, वत्था सपडिवक्खा, चत्तारि पुरिसनाथा एण्णता, तं जहा-सुद्धे णामं एगे सुद्धमणे चउभंगो ४ । एवं संकप्पे जाव परक्कमे ॥ सू०४॥
छाया-चत्वारि वस्त्राणि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-शुद्धं नामैकं शुद्धम् ?, शुद्धं नामैकमशुद्धम् २, अशुद्धं नामैकं शुद्धस् ३, अशुद्धं नामैकमशृद्धम् । एवमेव अलता है" इतने अंश में अलत्यता है, क्यों कि-वह कर्ता है । जो भाषा असत्य कृपा स्वभाववाली होती है अर्थात्-उभय स्वभाव से रहित होती है वह भाषा असत्य सृषा है, जैसे-"ग्राम आगला" गांव आ गया इत्यादि वचन ऐसा वचन न तो सत्य है और न असत्य, अर्थात् व्यवहार भाषा है ॥ ३ ॥
" चत्तारि वत्था पण्णत्ता" इत्यादि ४
सूत्रार्थ-वस्त्र चार प्रकार के गये हैं, जैसे शुद्ध शुद्ध १ शुद्ध अशुद्धर अशुद्ध शुद्ध ३ और-अशुद्ध अशुद्ध । इसी प्रकार चार प्रकार के पुरुष ४थन असत्य है, ४१२६ है “मात्मा ४ा छ, "वात सत्य छ. तथा આ કથન અંશતઃ સત્ય અને અંશત અસત્ય હોવાથી, આ પ્રકારની ભાષાને “સત્ય મૃષા ભાષા” કહે છે. જે ભાષા અસત્ય મૃષા સ્વભાવવાળી હોય છે, એટલે કે બન્ને સ્વભાવથી રહિત હોય છે, તે ભાષાને અસત્ય મૃષા કહે છે.
भडे " ग्राम आगतः " "गाम भावी आयु " त्याहि क्यन. मा ४२नां વચન સત્ય પણ નથી અને અસત્ય પણ નથી, કારણ કે ગામ તે જડ વસ્તુ છે–ગામ આવતું નથી પણ આપણે ગામ પાસે જઈએ છીએ છતાં આ પ્રકારને ભાષા પ્રત્યેગ થાય છે. આ અસત્ય મૃષાને વ્યવહાર ભાષા પણ કહે છે. સૂ. ૩
" चत्तारि वत्था पण्णत्ता" त्यादि
સૂત્રાર્થ–વસ્ત્ર ચાર પ્રકારનાં કહ્યાં છે-(૧) શુદ્ધ શુદ્ધ, (૨) શુદ્ધ અશુદ્ધ, (૩). અશુદ્ધ શુદ્ધ અને (૪) અશુદ્ધ અશુદ્ધ. એ જ પ્રમાણે પુરુષે પણ ચાર પ્રકા
