Sthanang Sutram Part 02

SR No.: 009308
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1964
Total Pages: 822
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sthanang
File Size: 47 MB

Page 368

स्थानाक्षस व्यत्तिए, पुरिसणिव्वत्तिए, णपुंसगणिव्वत्तिए १। एवं " चिणउवचिण-बंध-उदी-रण-वेद तह निज्जराचेव" ॥ सू० १०१॥
छाया-जीवा खलु त्रिस्थाननिनितान पुद्गलान् पापकर्मतया अचिन्वन् वा, चिन्वन्ति वा, चेष्यन्ति वा, तद्यथा-स्त्री नितितान् , पुरुपनिर्वतितान , नपुंसक निर्वतितान् ।१। एवं चयोपचयवन्धोदीरणवेदात्तथानिजग चैत्र ।। सू० १०१ ॥ ____टीका--'जीवा' इत्यादि मृत्रपट्कम् । जीवाः खलु त्रिस्थाननिर्वतितानत्रिभिःस्थाननिर्वतिताः-उपार्जिताः त्रिस्थाननिर्वतितास्तान पुद्गलान् पापकर्मतया-अशुभकर्मत्वेन उत्तरोत्तराशुभाध्यवसायवशात् अचिन्वन-एकत्रीकृत पन्तो भूनफाले, चिन्वन्ति वर्तमानकाले, चेप्यन्ति-अनागतकाले। तान्येव त्रिस्थानानि दर्शयति-स्त्रीनिर्वतितान्-स्त्रीवेदत्वेनाऽनितान् , पुरुषनिर्वतितान-पुरुष वेदत्वे.
अवेयक आदि विमानों में जीव की निवासिता कर्मोदय से होती है-इस लिये-अब सूत्रकार कर्म के तीन स्थान प्रकट करते हैं-" जीवा णं तिट्ठाण" इत्यादि टीकार्थ-जीवोंने तीन स्थानों द्वारा उपार्जित पुद्गलों को उत्तरोत्तर अशुभ अध्यवसाय के वशमें होकर पापकर्मरूप से भूतकाल में संगृहीत किया है वर्तमान में संगृहीत करते हैं और भविष्यत् काल में संगृहीत करेंगे। वे तीन स्थान इस प्रकार से है-स्त्री वेद, पुरुप वेद, और नपुं. सकवेद इनमें रहकर जीवने जिन पुगलों को उपार्जित कर पापकर्म से पहिले एकत्रित किया है ग्तमान में एशनिक कर रहे हैं और भविज्यत् काल मे जिन्हें वे एकत्रित करेंगे वे स्त्री वेद निर्मित पुद्गल हैं। इसी प्रकार पुरुष वेद में रहकर जीव ने जिन पुद्गलों को उपार्जित कर
( શૈવેયક આદિ વિમાનમાં જીવની ઉત્પત્તિ (ઉપપત) કર્મોદયથી થાય છે. તેથી હવે સૂત્રકાર કર્મના ત્રણ સ્થાન પ્રકટ કરે છે–
"जीवाणं तिहाण "साहि। ટીનાઈ–વે એ ત્રણ સ્થાન દ્વારા ઉપાર્જિત પુદ્ગલેને ઉત્તરોત્તર અશુભ અધ્ય. વસાયને અધીન થઈને અશુભ કર્મરૂપે ભૂતકાળમાં સંગૃહીત કર્યા છે વર્તમાનમાં સંગૃહીત કરે છે અને ભવિષ્યમાં સંગૃહીત કરશે. તે ત્રણ સ્થાન આ પ્રમાણે છે– વેદ, પુરુષવેદ અને નપુંસકવેદ, સ્ત્રીવેદમાં રહીને જીવે છે પદ્રલેને ઉપાર્જિત કરીને અશુભકર્મરૂપે પહેલાં (ભૂતકાળમાં) એકત્રિત કર્યો છે, વર્તમાનમાં એકત્રિત કરી રહ્યો છે અને ભવિષ્યકાળમાં પણ જેને તે એકત્રિત કરવાનું છે, તે પુલને સ્ત્રીવેદ નિવર્તિત પુદ્રો કહે છે.