Page Text
________________
प्रज्ञप्ता, तद्यथा-निविष्टकल्पस्थितिः, जिनकल्पस्थितिः, स्थविरकल्पस्थितिः ।२॥ सु० ७३॥
टीका-'तिविहा' इत्यादि, सूत्रद्वयम् । कल्प:-करणमाचारः, तस्य तत्र वा स्थितिः-मर्यादाकल्परिथतिः । सा त्रिविधा, तघथा-तथाहि-सामायिककल्प. स्थितिः, समानि-ज्ञानादीनि तेपामायो लाभः समायः, स एव सामायिक-संयम विशेषः, तस्य तदेव वा कल्पः सामायिकाल्पः अयं च प्रथमचरमतीर्थयोः साधनां स्वल्पकालिकः, छेदोपस्थापनीयस्य सद्भावात , मध्यतीर्थेषु महाविदेहेपु च स्थिति छेदोष स्थापनीयकल्पस्थिति, और निविंशमानकल्पस्थिति, अथवा इस तरह से भी कल्पस्थिति तीन प्रकार की कही गई है जैसे-निविष्टकल्पस्थिति, जिनकल्पस्थिति और स्थविरकल्पस्थिति।
टीकार्थ-कल्प नाम-करण आचार का है उसमें, या उसकी जो स्थिति-लयांदा है वह कल्पस्थिति है यह कल्पस्थिति जो तीन प्रकार की कही गई है, लो उसका तात्पर्य ऐसा है, अर्थात् सामाविक कल्प स्थिति में जो सामायिकपद है वह ज्ञानादिकों के लाखल्प है अर्थात् सम शब्द का अर्थ ज्ञानादिरूप है इस ज्ञानादिकों का जो लाभ है वह समाय है यह समाय ली सामायिक है सामायिक एक संयमविशेष कहा गया है इस लोमायिक का जो कल्प है वह सोमायिक कल्प है अथवा-लासायिक रूप जो कल्प है वह सामायिककल्प है, ऐसा इसका वाच्यार्थ होता है यह सामायिक कल्प प्रथम और चरस तीर्थकरके साधुओं का अल्पकालिकहै । क्यों कि-उस समय छेदोपस्थापनीयका सद्भावहे मध्य
અથવા આ પ્રમાણે પણ ક૯પસ્થિતિ ત્રણ પ્રકારની કહી છે-(૧) નિર્વિષ્ટ पश्थिति, (२) लिन ४८पस्थिति मर (3) स्थविर ४६५स्थिति..
ટીકાઈ–કપ નામ કરણ–આચારનું છે. તેમાં અથવા તેની. જે સ્થિતિ (મર્યાદા) હોય છે તેનું નામ ક૫સ્થિતિ છે. તે ક૯પસ્થિતિ ત્રણ પ્રકારની કહી છે. (૧) સામાયિક કલ્પસ્થિતિને ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છે –
સામાયિક કલ્પસ્થિતિમાં જે “સામાયિક પદ છે તે જ્ઞાનાદિકના લાભરૂપ છે, એટલે કે સમ શબ્દનો અર્થ જ્ઞાનાદિરૂપ છે. આ જ્ઞાનાદિકને જે લાભ છે તેનું નામ “સમાય” છે તે સમાય જ સામાયિકરૂપ છે, સામાયિકને એક સંયમવિશેષ કહ્યું છે. આ સામયિકને જે ક૯પ છે (આચાર છે) તેને સામાયિક ક૯પ કહે છે અથવા-સામાયિક રૂપ જે કુ૫ છે તેનું નામ સામાયિક ક૯પ છે, એ તેને વાર્થ થાય છે. તે સામાયિક કલ્પ પ્રથમ અને ચરમ તીર્થકરના સાધુએનું કલ્પકાલિક છે, કારણ કે તે સમયે છેદેપ
| SR No. | 009308 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 822 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 47 MB |