________________
૨૬૦
स्थानी
तथा । कुण्डलवर:- एकादशे कुण्डलवरनाम्नि द्वीपे स्थितः प्राकारकुण्डलाकतिकः कुण्डलद्वीपं विभजमानः पर्वतः । रुचकचरः - त्रयोदशे रुचकवरे द्वीपे वर्त्त - मानः कुण्डलाकृतिकः रूचकद्वीपं विभजमानः पर्वतविशेषः । तत्र प्रथममानुषोत्तरपर्वतस्वरूपं यथा
"
'पुक्खरवर दीवहूं, परिखियइ माणुसूत्तरो सेलो । पायारसरिसरूवा विभजतो माणुसं लोगं ॥ १ ॥ सत्तरस एगवीसाइ जोयण सयाइ सो समुविद्धो । चत्तारि यतीसाई मूले कोस च ओगाढो ॥ २ ॥ दसवावीसाइ अहे, वित्थिन्नो होइ जोयणसयाई । सत्तय तेवीसाई, वित्थिनो हो मज्झमि ॥ ३ ॥ चत्तारिय चवीसे, वित्थारो होइ उवरि सेलस्स । अड्डाइज्जे दीवे, दो य समुद्दे अणुपरोह ॥ ४ ॥
छाया - पुष्करवरद्वीपा परिक्षिपति मानुपोत्तरः शैलः 1
प्राकारसदृशरूपो विभजमानो मानुषं लोकम् ॥ १ ॥
सप्तदश एकविंशत्या ( अधिकानि ) योजनशतानि ( एकविंशत्यधिकसप्तदश योजनशतानीत्यर्थः ) समुद्विद्धाः । चत्वारि च त्रिंशत् ( त्रिंशदधिकचतुश्शतानीत्यर्थः ) क्रोशं चावगाढः ॥ २ ॥
का यह विभाग करता है इसलिये भी इसका नाम मानुषोत्तर पर्वत है ११ वां द्वीप जो कुण्डलवर है उस द्वीप में यह पर्वत है और इसकी आकृति कुण्डल के जैसी गोल है यह पर्वत कुण्डलद्वीप का विभाग करता है। रुचकवर यह पर्वत तेरहवां जो रुचकवर द्वीप है उसमें वर्त मान है, यह भी कुण्डल की आकृति जैसा गोल है, और earer ate का विभाग करता है इनमें मानुषोत्तर पर्वत का स्वरूप इस प्रकार से है-" पुक्खरवरदीवडुं" इत्यादि, तात्पर्य इन गाथाओं का इस ७ છે તેથી પણ તેનું નામ માનુષેાત્તરપત પડયું છે. (૨) કુંડલવર પત કુંડલવર નામના અગિયારમાં દ્વીપમાં આવેલા છે. તે કુંડલના જેવા ગાળ આકારવાળા છે અને તે પર્વત કુંડલદ્વીપના વિભાગ કરે છે. (૩) રુચકવર પર્વત ૧૩ માં રુચકવર દ્વીપમાં આવેલા છે, તેને આકાર પશુ કુડલના જેવો ગાળ છે, આ પર્વત રુચકવર દ્વીપના વિભાગ કરે છે. હવે માનુષાત્તર पर्वतना स्वपनुं नि३याय उरवामां आवे छे - " पुक्खरखरदीवढं " त्याहि
