Page Text
________________
D
स्थानासो २७८ साऽनन्तरा, सा चासौ समुदानक्रिया चेति अनन्तरसमुदानक्रिया-प्रथमसमयत्तिनी क्रियेत्यर्थः । परस्परसमुदानक्रिया-द्वितीयादि समयवर्तिनी। तदुभयसमुदानक्रिया-प्रथमाऽप्रथमोभयसमयवर्तिनीति ४ । अज्ञानक्रिया-मत्यज्ञान-श्रुताज्ञानविभगाज्ञानभेदात्रिविधा । तत्र-मत्यज्ञानं-मिथ्यादृष्टेमतिः, तस्मात् क्रिया मत्यज्ञानक्रिया-श्रुताज्ञान-मिथ्यादृष्टेः श्रुतं तस्माक्रिया-श्रुताज्ञानक्रिया। विभङ्ग:मिथ्यादृष्टेरवधिः, स एवाज्ञान विभङ्गाज्ञान, तस्माक्रिया-विभङ्गज्ञान क्रियेति ५। इदम क्रियामिथ्यात्वं प्रोक्तं, साम्प्रतमविनयमिथ्यात्वं व्याख्यायते-'अविणए । इत्यादि, विशिष्टो नयो-विनयः-प्रतिपत्तिविशेषः, न विनयोऽविनयः, स त्रिविधऐसा है जिस समुदायक्रिया का व्यवधान नहीं होता है ऐसी वह अनन्तरा समुदानक्रिया है अर्थात् एक समयवर्तिनी समुदानक्रिया अनन्तरसनुदानक्रिया है द्वितीयादिसमयवर्तिनी समुदानक्रिया परम्परसमुदानक्रिया है तथा प्रथम अप्रथम दोनों समयवर्तिनी जो समुदान क्रिया है वह तदुभयसमुदानक्रिया है, अज्ञानक्रिया मत्यज्ञान आदि के भेद से जो तीन प्रकार की कही गई है उसका तात्पर्य ऐसा है कि मिथ्याष्टि की मति से जो क्रिया होती है वह मत्यज्ञानक्रिया है। मिथ्याष्टिके श्रुत से जो क्रिया होती है वह श्रुताज्ञान क्रिया है, मिथ्यादृष्टि की जो अवधि है वही विभंगज्ञान है इस विभंगज्ञान से जो क्रिया होती है वह विभगाज्ञान क्रिया है। यहांतक अक्रिया मिथ्यात्वका कथन किया गया है अप अविनय मिथ्यात्व का कथन सूत्रकार ( अविणए ) इत्यादि सूत्र द्वारा करते हैं-विशिष्ट नय का नाम विनय है-यह विनय प्रतिपत्तिविशेषरूप (मात) ५७तुं नयी, ते समुहानष्ठियाने मनन्त। समुहान या 8 छे. એટલે કે એક સમયવર્તિની સમુદાન ક્રિયાને અનન્તર સમુદાને કિયા કહે છે. દ્વિતીયાદિ સમયાવત્તિની ક્રિયાને પરસ્પર સમુદાને કિયા કહે છે. તથા પ્રથમ, અપ્રથમ અને સમયાવત્તિની જે સમુદાન ક્રિયા છે તેને તદુભય સમુદાન ક્રિયા કહે છે હવે અજ્ઞાન ક્રિયાના મત્યજ્ઞાન આદિ ત્રણ ભેદનું સ્પષ્ટીકરણ કરવામાં આવે છે-મિથ્યાદષ્ટિની મતિથી જે ક્રિયા થાય છે તેને મતિજ્ઞાન કહે છે, મિથ્યાદષ્ટિના કૃતથી જે ક્રિયા થાય છે તેને શ્રુતજ્ઞાન ક્રિયા કહે છે. મિથ્યાદષ્ટિની જે અવધિ છે એજ વિસંગાજ્ઞાન છે. આ વિસંગજ્ઞાનથી જે ક્રિયા થાય છે તેને વિસંગાજ્ઞાન ક્રિયા કહે છે. આ સૂત્રમાં અહીં સુધી અક્રિયા મિથ્યાત્વનું કથન કરવામાં આવ્યું છે. હવે સૂત્રકાર અવિનય મિથ્યાત્વનું ४यन ४३ छ-" अविणए " त्याह
વિશિષ્ટ નયનું નામ વિનય છે. તે વિનય પ્રતિપત્તિ સેવા વિશેષરૂપ હોય
| SR No. | 009308 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 822 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 47 MB |