Page Text
________________
- स्थानमा धिस्वादनता-त्यक्तस्य-अन्यमुनिना व्यापृत्य-प्रदत्तस्योपधेः-वस्त्रपात्रादेः स्वादनः -सेवयिता त्यक्तोपधिस्वादनः, तस्य भावस्तत्ता-'संयमोपकारकोऽय'-मितिमत्वा जीर्णमलिनायुपधेर्मध्यस्थभावेन धारणमित्यर्थः ७ । अथाऽहितहितमपेक्ष्य निर्ग्रन्थवक्तव्यतामाह-'तओ' इत्यादि, त्रीणि स्थानानि निर्ग्रन्थानां-निर्गता ग्रन्थिःद्रव्यतो मर्यादातिरिक्तवस्त्रपात्रादिरूपा, भावतो रागद्वेपादिरूपा तेषां ते तथा, तेपां निष्परिग्रहमुनीनां निर्ग्रन्थीनां-साध्वीनां वा अहिताय-अनिष्टाय, असुखायदुःखाय, अक्षमाय -अयुक्तत्वाय, अनिःश्रेयसाय-अकल्याणाय, अनानुगामिकतायैअनुगच्छति कालान्तरमुपकारित्वेनाऽनुयाति यत्तद् भानुगामिकं तस्य भावः मुनिजन द्वारा अपने काम में लेने के बाद दिये गये वस्त्रपात्र आदिका सेवन करना यह त्यक्तोपधि स्वादनता है । यह स यम का उपकारक है ऐसा मान कर जीर्ण मलिन आदि उपधिका माध्यस्थ्यभावसे धारण करना इसका निष्कर्षार्थ है । अब सूत्रकार अहितहितकी अपेक्षा लेकर निर्ग्रन्थ के सम्बन्ध में वक्तव्यता का कथन करते हैं। "तओ" इत्यादि-जिन्हों ने मर्यादा के अतिरिक्त वस्त्रपात्रादि रूप द्रव्यग्रन्धिका तथा रागद्वेषादिरूप भावग्रन्थिका त्याग कर दिया है वे निर्ग्रन्थ हैं ऐसे निर्ग्रन्थ मुनिजनों को और साध्वीजनों को तीन ३ स्थान अहित के लिये-अनिष्टके लिये, असुख-दुःख के लिये, अक्षमअयुक्त के लिये, अनिःश्रेयस-अकल्याणके लिये, और अननुगामिकता के लिये-अशुभानुबन्धके लिये हैं। उपकारीरूप से जो कालान्तर में साथ जाता है वह आनुगामिक है इससे विपरीत अनानुगामिक है, ऐसा જ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાયેલા વસ્ત્ર, પાત્ર આદિને જ ઉપયોગ કરે તેનુ નામ ત્યકતે પધિ - સ્વાદનતા છે. આ પ્રકારના વસ્ત્ર આદિને ધારણ કરવું તે સંયમ પાલનમાં ધારણ કરવા જોઈએ, એ આ કથનથી ફલિત થાય છે. હવે સૂત્રકાર અહિત હિતની અપેક્ષાએ નિર્ચ થના સંબંધમાં વક્તવ્યતાનું કથન ४२ छ-" तओ" त्याहि- , " જેમણે મર્યાદાથી અધિક વચ્ચપાત્રાદિ રૂપ દ્રવ્યગ્રંથિને તથા રાગદ્વેષાદિ રૂપ ભાવગ્રંથિને ત્યાગ કરી નાખે હેય છે, તેમને નિગ્રંથ કહે છે. એવા નિર્ગથ મુનિજને અને સાધ્વીઓને માટે ત્રણ સ્થાને અહિતકર્તા, અનિષ્ટકર્તા, मसुम (हुम):४il, सक्षम (अयुत), अनिःश्रेयस (२५४८या) ४१२४, અનનુગામિકતા (અશુભાનુબન્ધ) ના કર્તા ગણાય છે. ઉપકારી રૂપે જે કાલાન્તરે સાથે જાય છે, તેને આનુગામિક કહે છે, અને તેનાથી વિપરીત
| SR No. | 009308 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 822 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 47 MB |