________________
सुधी टीका स्था० उ० ३ ० ५४ जीवगति निरूपणम्
१३५
पूर्वतरसूत्रेषु देवा वर्णिताः, साम्प्रतं वैकियादि साधर्म्याभारकादि दृष्टि निरूपणपूर्वकं गतिवक्तव्य प्ररूपयन् सूत्रपञ्चकमाह—
मूलम् --तिविहा नेरइया पण्णत्ता, तं जहा सम्मादिट्ठी, मिच्छादिट्टी, सम्मामिच्छादिट्ठी । एवं विगलिंदियवज्जं जाव वेमाणियाणं ॥ १ ॥ तओ दुग्गइओ पण्णत्ताओ, तं जहा-णेरइय दुग्गई तिरिक्खजोणिय दुग्गई, मणुस्स दुग्गई ॥२॥ तओ सुगईओ पण्णत्ताओ, तं जहा -- सिद्धिसुगई, देवसुगई, मणुस्स सुगई ॥३॥ तओ दुग्गया पण्णत्ता, तं जहा -- णेरइय दुग्गया, तिरिक्खजो - णियदुग्गया, मणुस्सदुग्गया ॥ ४ ॥ तओ सुगया पण्णत्ता, तं जहा - सिद्धसुगया, देवसुगया, मणुस्ससुगया ॥ ५॥ ५४ ॥
-
छाया-त्रिविधा नैरयिकाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा - सम्यग्दृष्टयः मिथ्यादृष्टयः, सम्यग्मिथ्यादृष्टयः । एवं विकलेन्द्रियवजे यावद् वैमानिकानाम् । तिस्रो दुर्गतयः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - नैरयिकदुर्गतिः तिर्यग्योनिकदुर्गतिः, मनुष्य दुर्गतिः ॥ २ ॥ तिस्रः सुगतयः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-सिद्धि सुगतयः, देवसुगतयः, मनुष्यनुगतयः ॥ ३॥ त्रयो दुर्गताः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-नैरयिकदुर्गताः, तिर्यग्योनिकदुर्गताः, मनुष्य दुर्गताः ||४|| त्रयः सुगताः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - सिद्धसुगताः, देवसुगताः मनुष्यनुगताः ||५|| सू० ५४ ॥
जाता है वे पालक, पुष्पक आदि विमान पारियानिक विमान हैं । शास्त्रकार इन्हें स्वयं आगे चलकर कहेगे ३ ॥ सू० ५३ ॥
देवों का वर्णन करके अब सूत्रकार वैक्रिय आदि के साधर्म्य से नारकादि दृष्टि के निरूपणपूर्वक पांच सूत्र गति वक्तव्यता की प्ररूपणा के लिये कहते हैं - ' तिविहा नेरइया पण्णत्ता' इत्यादि ।
પુષ્પક આદિ વિમાનાને પારિયાનિક વિમાના કહે છે. શાસ્ત્રકાર પાતે જ તેમનું નિરૂપણુ આગળ કરવાના છે. " સૂ. ૫૩ ॥
દેવેનું વર્ણન કરીને હવે સૂત્રકાર વૈક્રિય આદિના સાધને લીધે નાર. કાદિ જીવાની દૃષ્ટિના નિરૂપણુપૂર્વક ગતિવક્તવ્યતાની પ્રરૂપણા કરવા નિમિત્તે यांश सूत्रनुं उथन उरे छे - " तिविहा नेरइया पण्णत्ता " त्याहि
