________________
सुंधांडीका स्था०३३ १०६ आरम्वादि करणस्य क्रियान्तरस्य फलनिरूपणम् ५८२ लक्षणेनाऽऽरोग्येण आणयति - जीवयति संसारम े हबालानलज्वालावलीढान् सूडान प्राणिनः प्रशमयतीति वा तं तथोक्तम्-मोक्षदायक भित्यर्थः, मङ्गल - मं-भवसम्बन्धि बन्धनं, निबन्धनं दुःखं वा गालयति - नाशयतीति तं तथोक्तम्, यद्वा-पचतेप्राप्यते स्वर्गो मोक्षो वाऽनेनेति मङ्गः - वर्मः तं लाति- गृह्णातीतिवा, तं तथोक्तं मत्रभयकमित्यर्थः दैवत - देवतेव दैवतं धर्मदेवमित्यर्थः, चैत्यम् - चितिः - सम्यज्ञानं तदेव चैत्यं - ज्ञानस्वरूयं सम्यग्ज्ञानवन्तमित्यर्थः पर्युपासिता - सविधिसे विद्या भवति । तथा - मनोज्ञेन प्रीतिकार केणाशनादिना प्रतिलम्मका जीवाः शुभदीर्घायुकता कर्म कुर्वन्तीति सम्बन्धः ॥ ०६ ॥
अथवा " कल्येन आणयति " इति कल्याणं इस व्युत्पत्ति के अनुसार जो संसार के प्रति मोहशाली हुए जीवों को मोहरूप अग्नि की ज्वाला से अत्यन्त दूग्ध हुए सूढ प्राणियों को शान्त करता है । उस ज्वालाकी वेदना से रहित करने का मार्ग बताता है अर्थात् मोक्षदायक उपदेश को जो उन्हें देता है - इस तरह से जो उन्हें सच्चे जीवन की ओर प्रेरित करता है - सच्चे जीवन से जानेकी जो उन्हें शिक्षा देता है वह कल्याण है । मङ्गल में जो " मं" है वह इस बातका बोधक है कि जो भबका बन्धु करानेवाला कर्म है उसे अथवा वह कर्म जो दुःख का कारण है उस दुःख को जो नष्ट करता है वह मङ्गल है । अथवा - " मङ्गयते प्राप्यते स्वर्गो मोक्षो वा अनेन इति मङ्गः " जिसके द्वारा स्वर्गं अथवा मोक्ष प्राप्त किया जाता है वह मङ्ग है ऐसा वह मङ्ग, धर्मरूप है इस मङ्गरूप धर्म को जो ग्रहण करता है वह मङ्गल है अर्थात् भवके भय का जो
अथवा - " कल्येन आणयति इति कल्याणं " मा व्युत्पत्ति अनुसार જે સ'સારના મેહમાં ડૂબેલા જીવાને-મેહરૂપી અગ્નિની જવાળાથી અત્યન્ત દુગ્ધ થયેલા મૂઢ જીવાને તે જ્વાલાની વેદનાથી રહિત થવાના માર્ગ મતાવે છે, એટલે કે જે તેમને મેાક્ષદાયક ઉપદેશ દે છે અને આ રીતે જે તેમને સાચું જીવન જીવવાની પ્રેરણા આપે છે–સાચુ જીવન જીવવાની જે તેમને શિક્ષા આપે છે, તે સાધુજનેને કલ્યાણુરૂપ કહેવામાં આવે છે. હવે મંગળ શબ્દના અર્થ સમજાવવામાં આવે છે-ભવના ખ ધ કરાવનાર ક્રને નાશ કરનારને અથવા તે કર્મ જે દુઃખનું કારણ છે તે દુઃખનેા નાશ કરનારને भंगणइय !डे छे. “ मयये प्राप्यते स्वर्गे मोक्षो वा अनेन इति मङ्ग. દ્વારા સ્વર્ગ અથવા મેાક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે તેને મહગ ’ એવું તે મળ ધરૂપ છે. આ મરૂપ ધર્મને જે ગ્રહણ કરે છે તે મગલ છે, એટલે કે ભવના ભયના જે ભજક છે તેને
" नेना
<
अडे छे.
મ"ગલ
કહે છે. ધર્માંદેવનું