Sthanang Sutram Part 01

SR No.: 009307
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1964
Total Pages: 706
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sthanang
File Size: 41 MB

Page 575

सुधा टीका स्था० २ ० सू० ५१ जीवपुद्गलस्वरूपनिरूपणम्
६६५
लान् द्रव्यक्षेत्र कालभावैर्द्वि स्थानकावतारेण निरूपयन्नाह - 'दुपएसिया' इत्यादि सूत्राणि त्रयोविंशतिः । सृगमानि चैतानि, नवरम् द्रव्यतो द्विपदेशिकाः स्कन्धा अनन्ताः प्रज्ञप्ता १। क्षेत्रतो द्विपदेशावगाढा पुद्गला अनन्ताः २ | एवम्-अनेनैवाभिलापेन - ' जा ' इति यावच्छ्दात्- 'दुसमयहिया पुग्ग का अनंता पण्णत्ता इत्यारभ्य ' दुगुगलक्खा पुग्गला अनंता पण्णत्ता ' इति पर्यन्तेन कालमाश्रित्य तथा - वर्ण- गन्ध-रस-स्पर्शाचाश्रित्यैकविंशतिः सूत्राणि वाच्यानि । तथाहि
“दुसमयडिया पोग्गला अनंता पण्णत्ता ३ । एवं दुगुणकिण्हा जाव दुगुणसुकिला ८| दुगु सुभगंधा दुगुण दुभिगंधा १०। दुगुणतित्ता जात्र दुगुणमहुरा० १५। दुगुणकक्खडा जाव दुगुणलुक्खा पोग्गला अनंता पण्णत्ता २३" । करते हैं- " दुपएसिया " इत्यादि - द्विप्रदेशिक स्कन्ध अनन्त कहे गये है । प्रदेशावगाढ एल स्कन्ध अनन्त कहे गये हैं इसी तरह से यावत् द्विगुणरूक्षगुणवाले पुल अनन्त कहे गये हैं तात्पर्य इन सूत्रोंका ऐसा है कि द्रव्य की अपेक्षा से द्विप्रदेशिक स्कन्ध अनन्त कहे गये हैं १, क्षेत्रकी अपेक्षा से द्विप्रदेशावगाढ पुद्गल अनन्त कहे गये हैं २ इसी प्रकार यावत् शब्द से गृहीत विसमय स्थितिवाले पुल इसी अभिलाप के अनुसार अनन्त कहे गये हैं- इस विषय में अभिलाप ऐसा हैgeet पोग्ला अणता पण्णत्ता 39 इस अभिलाप से लगाकर 45 दुगुणलुक्खा पुग्गला अगंना पण्णत्ता " यहां तक काल को आश्रित करके तथा-वर्ण- गन्ध-रस-स्पर्श इनको आश्रित करके ये २१ सूत्र और कहना चाहिये । इस प्रकार से द्रव्य क्षेत्र काल और भाव को દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવની અપેક્ષાએ એ સ્થાનકાના આધારે કથન કરે છે. graferar" Seule
"
66
દ્વિપ્રદેશિક કન્ય અનેક કહ્યાં છે. દ્વિપ્રદેશાવગાઢપુદ્ગલ સ્કન્ધ અનત કહ્યાં છે, એજ પ્રમાણે દ્વિગુજીરૂક્ષ પર્યન્તનાગુણવાળાં પુદ્ગલે કહ્યાં છે. આ કથનને ભાવા નીચે પ્રમાણે છે-(૧) દ્રવ્યની અપેક્ષાએ દ્વિપ્રદેશિક કન્ય અનત કહ્યાં છે. (૨) ક્ષેત્રની અપેક્ષાએ દ્વિપ્રદેશાવગાઢ પુદ્ગલે અનંત કહ્યાં છે. (૩) એજ પ્રમાણે ‘યાવત્’ પદથી ગૃહીત એ સમયની સ્થિતિવાળાં પુદ્ગલે પણ આ અભિલાપ અનુસાર અનત કહ્યાં છે. આ વિષય સખ`ધી નીચે પ્રમાણે
लिलाच हे - "दुसमयट्ठिझ्या पोग्गला अगता पण्णत्ता " मे समयनी स्थितिવાળાં પુદ્ગલેા અનત કહ્યાં છે. ” આ અભિલાષથી શરૂ કરીને दुगुणलुक्खा पोग्गला अणता पण्णत्ता " मे गली ३क्षतावाणां युद्धो अनंत उद्या छे. मा અભિલાપ પર્યન્તના અભિલાષેા કાળની અપેક્ષાએ વ્રતુણુ કરવા જોઇએ. તથા વણું, ગન્ધ, રસ અને સ્પર્શીને અનુલક્ષીને ૨૧ ખીજા' સૂત્ર કહેવા જોઇએ.