Page Text
________________
३७०
स्थानास्त्रे
अणवश्च परमाणव-निविभागद्रव्यरूपाः, ते चते पुद्गलाश्च ते तथा स्कन्धत्वभाचमनापन्नाः केवलाः पग्माणच एवेत्यर्थः । तद्भिन्ना नो परमाणुपुद्गलाः स्कन्धभूता इत्यर्थः ३। सूक्ष्माः-सूक्ष्मपरिणामाः शीतोष्णस्निग्धरूक्षलक्षणचतुःस्पर्शव न्तश्च, एते च भाषादयःसन्ति, बाढरा यादपरिणामा अष्टस्पर्शवन्तश्चोदारिका. दयः ४। बद्धपार्श्वस्पृष्टाः पार्थेन देहत्वचा स्पृष्टाः-रजोवत् पार्श्वस्पृष्टाः, ततो दसरा नो परमाणुरूप पुद्गल जो पुद्गल निविभाग द्रव्यरूप होते हैं वे परमाणु रूप पुदल हैं और जो इनसे भिन्न पुद्धल हैं ने स्कन्धरूप पुदल नो परमाणुरूप हैं इसी प्रकार से सूक्ष्म और बादर के भेद से पुद्गल दो प्रकार के होते हैं जो पुद्गल सूक्ष्मपरिणाम से परिणत हो रहे हैं वे सूक्ष्म पुद्धल हैं-इनमें शीत, उष्ण, स्निग्ध और रूक्ष इन चार स्पों में से कोई से दो अविरोधी स्पर्श रहते हैं अथवा भिन्न २ देशों की अपेक्षा से उनमें ये चार स्पर्श रहते हैं ऐसे पुदल मापादिरूप होते हैं जो बादर परिणाम से परिणत हैं वे बाद पुद्धल हैं हल बादरपुङ्गलों में आठों प्रकार के स्पर्श रहते हैं ऐसे ये बादर परिणत पुद्गल औदारिक आदि रूप हैं इसी प्रकार से पुद्गल बद्धपाच स्पृष्ट और नो वद्धपार्श्वस्पृष्टके भेदसे दो प्रकार के भी होते हैं-बद्धपाचस्पृष्टपुङ्गल वे हैं जो देह की त्वचा (चमड़ी) के साथ रज की तरह पहिले स्पृष्ट होते हैं बाद में बाह गाढतररूप में
પદ્રલને આ પ્રમાણે બે પ્રકાર પણ પડે છે-(૧) પરમાણુ રૂપ પુલ અને (૨) ને પરમાણુ રૂપ પુલ જે પુદ્ર નિવિભાગ દ્રવ્યરૂપ હોય છે તેમને પરમાણુ રૂપ પુલ કહે છે. પણ તેના કરતાં ભિન્ન જે સ્કન્વરૂપ મુદ્દલો. છે, તેમને નો પરમાણુરૂપ કહે છે.
એજ પ્રમાણે સૂક્ષમ અને બાદરના ભેદથી પણ પુલ બે પ્રકારના હોય છે. સૂમ પરિણામથી પરિણત જે પુલે છે તેમને સૂક્ષ્મ પુદ્ગલ કહે છે. તે પ્રકારનાં પુલેમાં શીત, ઉષ્ણ, સ્નિગ્ધ અને રૂક્ષ આ ચાર સ્પર્શોમાંથી કઈ પણ બે અવિધી સ્પર્શીને સદ્દભાવ હોય છે. અથવા ભિન્ન ભિન્ન દેશે (અ) ની અપેક્ષાએ તેમનામાં તે ચરે સ્પર્શીને સદ્દભાવ રહે છે. એવાં પુદ્ગલે ભાષાદિ રૂપ હોય છે. બદિર પરિણામથી પરિણત પુદ્ગલેને બાદર પુલે કહે છે. તે બાદર પુકામાં આઠે પ્રકારના સ્પર્શીને સદ્ભાવ રહે છે. એવાં તે બાદર પરિણત પુલે ઔદારિક આદિ રૂપ હોય છે.
એજ પ્રમાણે બદ્ધપાર્શ્વધૃષ્ટ અને ને બદ્ધપાર્શ્વના ભેદથી પણ પુલ બે પ્રકારના હોય છે. જે પુલે શરીરની ત્વચાની સાથે રજની જેમ
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |