Page Text
________________
३६८ -
स्थानाङ्गसूत्रे
}
टीका--' दोहि ठाणेहिं ' इत्यादि पञ्चसूत्री सुगमा | नवरम् - विशेषस्त्वयम् स्वयं वा स्वभावेनैव अभ्रादिभिव पुद्गलाः संहन्यन्ते = संबध्यन्ते, पिण्डीभवन्तीत्यर्थः कर्मकर्तृप्रयोगोऽयम् । चा=अथवा परेण अन्येन पुद्गलाः संहन्यन्ते १ | स्वयं परेण वा भिद्यन्ते विघटन्ते । स्वयं वा पुद्गलाः परिशटन्ति, अवसीदन्ति कुत्सितावस्थां प्राप्नुवन्ति कुष्ठादिना ल्यादिवत् परेण वा पुद्गलाः परिशाटयन्ते मद्यद्रव्यादिवत् ३ | परिपतन्ति पर्वतादेखि ४ | विध्वंसन्ते = विनश्यन्ति घनपटलवत् ५ । जाते हैं संबद्धित हो जाते हैं- पिण्डीभाव को प्राप्त हो जाते हैं यह उनके मिलने में प्रथम कारण हैं । तथा-पर के द्वारा कृन उपाय से जो पुद्गल आपस में मिल जाते हैं यह उनके मिलने में दूसरा कारण है इसी तरह जो पुगल अपने आप विघटित ( अलग ) हो जाते हैं यह उनके विघटित होने का प्रथम कारण है नथा जब वे दूसरे कारणों से विघटित ( अलग) कर दिये जाते हैं तो यह उनके विघटित होने का दूसरा कारण है । २ । इसी तरह से उनके परिशटिन ( सडना ) होने के भी दो कारण हैं - एक कारण वह है जिस कारण से वे स्वयं ही कुष्ठ (कोढ़) रोगादि से अंगुली की तरह परिशक्ति हो जाते हैं - कुत्सितावस्था को प्राप्त हो जाते हैं। अर्थात् सड जाते हैं, दूसरा कारण वह है कि जिसके द्वारा मद्यादि द्रव्य की तरह ( परिशटिन ) सडाये जाते हैं ३ इसी प्रकार से पुगलों के परिपतन ( पड़ने ) में भी दो कारण हैं - एक कारण वह है कि जिससे वे पर्वतादि की तरह अपने आप पतित ( पड़ना )
રીતને સ્વાભાવિક સ ઘાત ( સ ́યેાગીકરણ ) કહે છે આ સિવાય પુદ્ગલેાના સઘાતનું ખીજું કારણ આ પ્રમાણે છે—પરના દ્વારા કૃત ઉપાય દ્વારા પણુ પુèા એક બીજા સાથે મળી જાય છે ! ૧ ॥
પુલેાના વિઘટનામાં (જુદા થવામાં) પશુ એવાંજ એ કારણેા રહેલાં છે.(૧) પુત્લા પોતાની જાતે જ વિઘટિત ( અલગ ) થઈ જાય છે (ર) અથવા તેએ ખીજા કારણેાથી પણ વિઘટન પામે છે. ॥ ૨ ॥
એજ પ્રમાણે તેમના પિરશટનમાં ( સડવામાં ) પણ એ કારણેા કામ કરે છે–(૧) જેમ કાઢા રાગ દ્વારા આંગળી આદિ અગા સડી જાય છે તેમ સ્વાભાવિક રીતે જ પુāામાં પિરશટન થાય છે (૨) મદ્યાદિ દ્રવ્યની જેમ અન્ય ઉપાય દ્વારા પણ પરિશટન થાય છે. ॥ ૩ ॥
G
એજ પ્રમાણે પુત્લાનું પરિપતન ( પડવાની ક્રિયા ) પણ એ કારણે થાય છે (૧) પતાદિની જેમ આપે!આપ પરિપતન થાય છે (૨) અન્યના દ્વારા પણ તેમનું પરિપતન કરાય છે. ॥ ૪ ॥
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |