Page Text
________________
Bा टीका स्था० २ उ० १ ० ७ मानक्रियापूय कमोक्षनिरूपणम २६१ मात्र, तदुन्मतक्रियावद् व्यर्थ स्यात् २ । ततः परिशेप्यातृतीयः पक्ष एवं प्राय:शानसहितक्रियायाम्तत् फलमिति ३१ क्रियामानेन सह युगपञ्जयतु ज्ञानानन्तरं या भक, सा ज्ञानसहभाविनी, ज्ञानपूर्तिका संयमक्रिया मोक्षम्य कारणं नत क्रियामागं, न चापि ज्ञानमात्रमिति बोध्यम् ।
ननु भगदुक्तरीत्या ज्ञानक्रिययोः प्रत्येकं मोससाधनसामावात समुदिताभ्यामपि जानक्रियाश्यां मोक्षो भवतीति वस्तुं न युक्तम् , सिकतासमुदाये नेलपदिति क्रिया की तरह व्यर्थ हो सकती है इसलिये यही मानना चाहिये कि ज्ञानसहित क्रिया का बह फल है क्रिया ज्ञान के साथ युगपद होवे या चाहे ज्ञान के बाद होवे यह ज्ञानसहभाविनी या ज्ञानपूर्विका संगम क्रिया मोक्ष का कारण होती है क्रियामात्र मोक्ष का कारण नहीं होता है और न ज्ञानमात्र मोक्ष का कारण होता है पेसा जानना चाहिये।
शंका-आपके कहे अनुसार ज्ञान और क्रिया में प्रत्येक में नोक्ष के प्रति साधनता का अभाव है एवं ज्ञान क्रिया दोनों के मेल में माध नता का सद्भाव है सो यत् पान बन भी कैसे सकती है क्योंकि हम देखते हैं कि जब वालुका के एक बन में तेल नहीं तो उनके समुदाय में भी तैल नहीं होता है इसी तरह जब स्वतन्त्र ज्ञान और क्रियामें मोक्षके प्रति कारणता नहीं है तो फिर इन दोनों के समुदायमें भी यह कैसे होगी? ___०-ऐसी यात एकान्तरूप से नहीं मानी गई है देग्यो घटादि पदार्थ मृत्तिका, दण्ड, चक्र एवं जीवर इनमें से एक २ के द्वारा निष्पन्न એ વાત જ સ્વીકારવી પડશે કે તે જ્ઞાન સહિત કિયાનું તે ફલ છે. ભલે કિયા જ્ઞાનની સાથે સાથે જ રહેતી હોય અથવા ભલે જ્ઞાનની અનુગામી હૈય, પરંતુ એ વાત તે નિશ્ચિત છે કે જ્ઞાનસહભાવિની અથવા જ્ઞાનપૂર્વક સંયમકિયા જ મોક્ષપ્રાપ્તિમાં કારણભૂત બને છે. માત્ર ક્રિયા જ મોક્ષનું કારણ બનતી નથી, અને માત્ર જ્ઞાન જ મોક્ષનું કારણ બનતું નથી, એમ સમજવું જોઇએ.
શંકા–આપના કહ્યા પ્રમાણે તે જ્ઞાન અને કિયામ-તે પ્રત્યેકમાં મો પ્રાપ્તિના સાધનરૂપ બનવાને અભાવ છે-તે બનેના મેળામાં જ સાધનાને સાભાવ છે, તે એ વાત કેવી રીતે સંભવિત છે? જેમ રેતીના કામ તેત્ર હેતું નથી, તે તેના સમુદાયમ પડ્યું તેલ સંભવી શકતું નથી એ જ પ્રમા જે સ્વતંત્ર જ્ઞાનમાં અથવા સ્વતંત્ર ક્રિયામાં મોક્ષ પ્રાપ્તિ કરાવવાની કારના નથી, તે બનેના સમુદાયમાં તે કારણતા કેવી રીતે સજાવી શકે છે?
Cર-એવી વાનને એકાનરૂપે વીવાએ રાવની નવી પરિ પળ માટી, દ, ચક અને ચીવર આ ચાર મહિના પ્રત્યેક સાધનો
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |